Wiosenne zabiegi w rzepaku powinny być w pierwszej kolejności zogniskowane na działaniach plonotwórczych, które przyśpieszają regenerację roślin po zimie.

Powinniśmy się również skupić na budowaniu jak największej liczby łuszczyn na silnych, dobrze doświetlonych rozgałęzieniach bocznych. W następnej kolejności należy wdrożyć zabiegi chroniące wybudowany potencjał plonowania. Wymagają one tylko dookreślenia przez warunki pogodowe, na które co prawda nie mamy bezpośredniego wpływu, ale możemy ich ewentualne negatywne skutki łagodzić poprzez prawidłową agrotechnikę.

Wiosenne zabiegi w rzepaku – właściwe nawożenie

Spośród czynników plonotwórczych najważniejsze jest nawożenie – kształtujące plon nasion rzepaku ozimego w 40-60%. W aktualnie uprawianych typach odmian rzepaku ozimego wykazano zasadność wiosennego nawożenia azotem w dawce od 150 do 180 (technologie standardowe) do 200-220 kg/ha (technologie intensywne). Wykonując wiosenne zabiegi w rzepaku, dawka azotu musi być bezwzględne oparta na prognozowanym poziomie plonowania oraz zawartości azotu mineralnego (Nmin) w warstwie gleby, w której umieszczona jest główna masa systemu korzeniowego (min. 0-60 cm). 

Wyliczoną za pomocą Nmin wiosenną dawkę azotu należy skorygować o analizę przedplonu i systemu nawożenia organicznego roślin przedplonowych. Wiosenne dawki azotu pod rzepak ozimy wynoszące do 120 kg/ha powinny być stosowane jednorazowo (najtańszy sposób aplikacji, tak samo plonotwórczy, a w latach suchych nawet efektywniejszy niż dawka dzielona). 

Dawki wyższe korzystniej jest podzielić na 2. części: 60% do momentu ruszenia wiosennej wegetacji, 40% na początku lub w pełni pąkowania – nie później niż 4 tygodnie przed kwitnieniem. Drugiej dawki azotu nie należy opóźniać do kwitnienia, gdyż może ona powodować silne rozrastanie się chwastów i drastyczne obniżenie zawartości tłuszczu w nasionach. 

Podział wiosennej dawki azotu na 3. części jest w naszych warunkach klimatycznych rolniczo i ekonomicznie nieuzasadniony. Na wyrównanych plantacjach rzepaku ozimego, które dobrze przezimowały w 1. dawce azotu, można zmniejszyć ilość formy azotanowej lub z niej zrezygnować na rzecz formy amidowej, lub amonowej, gdyż nie zachodzi konieczność intensywnej regeneracji szkód pozimowych. 

Z kolei w przypadku gdy wykonujemy wiosenne zabiegi w rzepaku i trafiamy na słaby stan plantacji po zimie, 1. dawka winna być oparta na formie azotanowej. Należy mieć jednak na uwadze, że zbyt wczesna aplikacja lub zbyt wysoka dawka formy azotanowej może znacząco obniżyć odporność roślin na niskie temperatury. W warunkach opóźnionej wegetacji wiosennej w 1. dawce azotu należy uwzględnić formę azotanową, niezależnie od stanu plantacji po zimie. Wybór formy nawozu azotowego do 2. dawki ma znaczenie drugorzędne.

Jakie zabiegi stosować gdy napotka nas susza?

Wczesnowiosenna susza może ograniczyć pobieranie azotu przez system korzeniowy i znacząco utrudnić proces regeneracji roślin po zimie, a w skrajnych warunkach doprowadzić do wystąpienia tzw. głodu azotowego. Nawet krótkotrwałe wystąpienie objawów głodu azotowego na plantacji rzepaku ozimego w fazie odbudowy rozety liściowej i wydłużania pędu powoduje nieodwracalną redukcję rozgałęzień bocznych oraz zawiązków pąków kwiatowych (czyli przyszłych łuszczyn). 

W okresie suszy wczesnowiosennej utrudniającej pobranie azotu przez system korzeniowy warto rozważyć – gdy wykonujemy wiosenne zabiegi w rzepaku – dolistną aplikację tego składnika już w momencie odbudowy rozety liściowej w celu złagodzenia skutków głodu azotowego. Do tego celu można wykorzystać nawozy dolistne dedykowane rzepakowi lub 10-15% wodne roztwory mocznika (standardowego, nie z dodatkiem inhibitorów ureazy), lub roztwór saletrzano-mocznikowy. 

W przypadku dalszego braku opadów atmosferycznych zabieg dolistnego nawożenia azotem powinien być powtórzony po 7-10 dniach. W okresie suszy wczesnowiosennej można również przyspieszyć aplikację wodnych roztworów siarki i magnezu ze standardowego okresu ich stosowania (pąkowanie) do fazy odbudowy rozety liściowej.

Czytaj też: Rzepak ozimy – zagrożenia dla upraw wynikające z Zielonego Ładu!

kzprirb.pl/fot.Pixabay