Jak ustalił zespół naukowców ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie, epidemia ASF w Europie wpłynęła również na wilki. Przez drastyczny spadek liczebności dzików, jednego z gatunków znajdujących się w diecie wilków, drapieżniki musiały zmienić swoją dietę. Czym wilki zastąpiły w swoim wyżywieniu nagłe braki dzików i czy częstszym celem polowań stały się zwierzęta gospodarskie?

Wilki mają bogatą dietę

Wilki to najczęściej spotykane w Europie duże drapieżniki. W ich diecie pojawiają się różne gatunki: ryb, gryzoni oraz dużych kopytnych, w różnych proporcjach. Drapieżniki preferują młode osobniki takich gatunków jak jeleń szlachetny, łoś, dzik, czy, okazjonalnie, bydło domowe oraz owce.

Dziki są drugim lub trzecim co do ważności gatunkiem występującym w diecie wilków. Ich udział w biomasie spożywanej przez wilki może być większy niż 20%. Obserwacje pokazały również, że w przypadku spadku liczebności innych gatunków kopytnych, dzik stawał się często dla wilków najważniejszym elementem diety.  

Ze względu na trwającą od kilku lat w Europie epidemię wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF) w wielu regionach kontynentu spadła liczebność dzików – na skutek śmierci spowodowanej wirusem lub intensywnego odstrzału w ramach walki z chorobą. Wirus ASF spowodował drastyczne zmniejszenie liczebności dzików w Europie Wschodniej. Ostatnie badania wykazały, że po wybuchu ASF w diecie wilków pojawił się znacznie wyższy odsetek saren i innych, mniej typowych ofiar.

Zespół naukowców ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie postanowił zbadać zmiany w diecie u wilków z Białorusi. Do swoich analiz wybrali populacje wilków z dwóch różnych regionów – Grodna i obwodu witebskiego - różniących się dostępnością ofiar dla drapieżników. Badania prowadzone były przez 10 lat, w okresie od 2010 do 2020 roku.

Ardanowski: konsekwencją zakazu chowu klatkowego będzie wzrost cen żywności

Wilki zmieniły dietę przez ASF

Polscy naukowcy zaobserwowali w diecie wilków łącznie 19 gatunków lub kategorii zdobyczy. Najczęściej spotykanymi w diecie były dzik, łoś, jeleń oraz bóbr, a mniej licznie wilki atakowały zwierzęta takie jak lis rudy, piżmak, zając bielak oraz szarak, różne gatunki gryzoni, ptaków, a także psy domowe oraz krowy i owce.

W regionie Grodna przed wybuchem epidemii ASF wilki najczęściej polowały na jelenie, sarny oraz bobry (co stanowiło odpowiednio 27,0%, 22,9% i 19,4% ich diety), a rzadziej na dziki i łosie (odpowiednio 10,3% i 11,9% ich diety). Proporcje te nie zmniejszyły się znacznie po wybuchu epidemii ASF, jednak zauważono pewne różnice. Głównymi ofiarami wilków nadal były jelenie, sarny i bobry, jednak drapieżniki wyraźnie częściej polowały na łosie (17,4%), a udział dzików w ich diecie spadł – z 10,3% do 7,4%.

W obwodzie witebskim dieta wilków przed wybuchem epidemii ASF oparta była głownie na łosiach oraz dzikach (stanowiły odpowiednio 35,6% i 28,4% ich diety). Na inne gatunki wilki polowały znacznie rzadziej, z czego głównie na bobry (17,4%), sarny (11,6%) i okazjonalnie jelenie (1,1%). Po wybuchu epidemii ASF skład diety wilków z tego regionu znacznie się zmienił. Łosie nadal były częstymi ofiarami (34,7%), znacznie wzrósł jednak udział w diecie saren, bobrów i jeleni (stanowiły odpowiednio 24,2%, 15,4% i 14,2% diety wilków). Udział dzików w diecie spadł drastycznie, bo z ponad 28% do 5,9%.

Wilki nie atakowały częściej zwierząt domowych

W przypadku populacji wilków, dla których dzik stanowi jedną z najważniejszych zdobyczy, epidemia mogła mieć silny wpływ na zmianę diety i przerzucenie się na inne ofiary. Co jednak zaskakujące, drastyczny spadek liczebności dzików nawet w tym przypadku nie spowodował, aby wilki częściej atakowały zwierzęta domowe. Naukowcy uważają, że zwierzęta domowe, głównie bydło oraz psy, są dla wilka ważnymi „ofiarami buforowymi”, wykorzystywanymi, gdy brakuje typowych zdobyczy.

Badacze uważają, że obecnie wilki nie interesowały się zwierzętami domowymi ze względu na dużą dostępność łosi oraz bobrów. Zauważyli również, ze wilki zmieniły strukturę swoich watach. Częściej obserwowane były małe watachy, dla których łatwymi ofiarami są bobry. Znaczenie mogły mieć również polowania na wilki prowadzone przez myśliwych, niepokojących się, że wilki spowodują gwałtowny spadek liczebności jeleni. Mniejsza liczba wilków mogła zrównoważyć zmiany w dostępności dzików jako ofiar.

cenyrolnicze.pl/fot.pixabay