Specjaliści z Cambridge wyhodowali w laboratorium sztuczny embrion myszy z bijącym sercem i zalążkiem mózgu; wykorzystali do tego jedynie komórki macierzyste.

Jednym z autorów eksperymentu jest Polka, prof. Magdalena Żernicka-Goetz. Specjalistka podkreśliła w wypowiedzi dla BBC News, że to, co udało się uzyskać z zarodkami w laboratorium to „cud, który stał się rzeczywistością”; dzięki temu lepiej będzie można poznać procesy powstawania narządów oraz błędów w rozwoju embrionów.

Badacze wyhodowali sztuczny embrion myszy 

Jak informuje „Nature”, sztuczny embrion myszy rozwijał się jedynie przez osiem dni, jednak w tym czasie jego serce wykształciło się na tyle, że zaczęło bić. Pojawił się także zalążek mózgu.

Badacze z University of Cambridge (W. Brytania) oraz California Institute of Technology (Caltech, USA) do uzyskania zarodka nie wykorzystali komórek rozrodczych. Użyli jedynie trzech rodzajów komórek macierzystych, które skomunikowały się ze sobą i zaczęły tworzyć strukturę przypominającą zarodek. Po ośmiu dniach powstały w nim defekty, które uniemożliwiły dalszy jego rozwój.

Jednym z autorów tego eksperymentu jest Polka – prof. Magdalena Żernicka-Goetz z University of Cambridge oraz California Institute of Technology, która od wielu lat bada mechanizmy rozwoju zarodków i powstawania w nich anomalii. Jest też pierwszą polską profesor Uniwersytetu Cambridge, pracowała w grupie badaczy laureata Nagrody Nobla z 2007 r. w dziedzinie medycyny i fizjologii prof. Martina Evansa.

Specjalistka podkreśliła w wypowiedzi dla BBC News, że to, co udało się uzyskać z zarodkami w laboratorium to „cud, który stał się rzeczywistością”; dzięki temu lepiej będzie można poznać procesy powstawania narządów oraz błędów w rozwoju embrionów.

„Rozwój ludzkiego życie jest tajemnicą, dlatego czymś wyjątkowym jest możliwość obserwowania, jak to się odbywa, jak zmieniają się poszczególne komórki macierzyste, a także zrozumienia, dlaczego tak wiele ciąż się nie udaje i jak moglibyśmy temu zapobiec” – powiedziała prof. Magdalena Żernicka-Goetz.

Prof. Alfonso Martinez Arias z Uniwersytetu Pompeu Fabra w Barcelonie przyznaje, że uzyskanie zarodka myszy z komórek macierzystych jest znaczącym osiągnięciem naukowym, ale dotyczy bardzo wczesnego etapu rozwoju embrionu.

Badacze podobnie chcą uzyskać ludzki embrion 

Brytyjscy badacze z prof. Żernicką-Goetz chcą teraz wydłużyć rozwój zarodka myszy w laboratorium choćby o jeden lub dwa dni. Nie jest to łatwe, gdyż na tym etapie niezbędny jest już rozwój łożyska i trzeba go w jakiś sposób zastąpić.

Specjaliści rozważają też uzyskanie w podobny sposób ludzkiego embrionu, ale jest to jeszcze trudniejsze i budzi kontrowersje etyczne. Brytyjskie prawo dopuszcza co prawda badanie w laboratorium ludzkiego zarodka do etapu 14 dni, ale nie dotyczy ono embrionu syntetycznego, uzyskanego bez udziału komórek rozrodczych.

Prof. Robin Lovell-Badge z Francis Crick Institute (centrum nauk biomedycznych w Londynie) uważa, że reguły prawne w tym zakresie należy zmienić, by dotyczyły również zarodka syntetycznego. „Jeśli zostanie on uzyskany ludzkich z komórek macierzystych, ale nie będzie można go wprowadzić do macicy, nigdy nie będziemy wiedzieli, czy jest odpowiednikiem zarodka naturalnego” – zaznaczył. 

Czytaj też: Przełom w nauce? Naukowcy ożywili narządy martwej świni

PAP/fot. tt Gianluca Amadei, Charlotte Handford,  Magdalena Żernicka-Goetz