O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

16-04-2022

Autor: Świat Rolnika

Pisanki – Nieodłączny element Świąt Wielkanocnych

Pisanki

Pisanki są obowiązkowym elementem koszyka wielkanocnego. W Polsce pisanki mienią się różnymi kolorami i wzorami w zależności od regionu.

Choć tradycja malowania jaj jest nam dobrze znana i kojarzy się z religią chrześcijańską, nie ma ona z nią wiele wspólnego. Pierwsze pisanki pojawiły się już w Temerskiej Mezopotamii. Stanowiły one symbol ożywienia przyrody na wiosnę. Na ziemiach polskich z kolei najstarsze pisanki, pochodzące z końca X wieku. 

Pisanki i historia z nimi związana 

Pisanki są uniwersalnym symbolem występującym we wszystkich kulturach. Najczęściej symbolizują życie, a przede wszystkim ponowne narodziny, a w kulturze chrześcijańskiej również zmartwychwstanie. Zwyczaj malowania pisanek praktykowano w większości krajów m.in. w Chinach i Indiach. 

Według wielu źródeł chrześcijański zwyczaj pisanek wielkanocnych został przejęty z tradycji perskiej przez pierwszych chrześcijan Mezopotamii, którzy zabarwili je czerwonym kolorem „na pamiątkę krwi Chrystusa, przelanej przy Jego ukrzyżowaniu”.

Kościół Chrześcijański oficjalnie przyjął zwyczaj uznawania jajek za symbol zmartwychwstania Jezusa wraz z Rytuałem Rzymskim, którego pierwsze wydanie zostało opublikowane w 1610 roku. Od tego czasu pisanki są nieodzownym elementem Świąt Wielkanocnych

Pisanki

Rodzaje pisanek 

Pisanki w zależności od techniki zdobienia mają w Polsce różne nazwy:

Drapanki powstają przez drapanie ostrym narzędziem zewnętrznej barwionej powłoki jajka, technika spotykana jest głównie w Polsce i Austrii

Kraszanki powstają przez gotowanie jajka w wywarze barwnym. Dawniej kolor uzyskiwany był wyłącznie ze składników naturalnych. Używano do tego celu roślin, które pozwalały na uzyskanie różnych kolorów:
– brązowy – łupiny cebuli
– czarny: kora dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego
– żółtozłocisty: kora młodej jabłoni lub kwiat nagietka
– niebieski: płatki kwiatu bławatka
– fioletowy: płatki kwiatu ciemnej malwy
– zielony: pędy młodego żyta lub listki barwinka
– różowy: sok z buraka

Pisanki mają różnobarwne desenie. Powstają poprzez rysowanie na skorupce gorącym roztopionym woskiem, a następnie zanurzenie jajka w barwniku. Za narzędzi do pisania służyły szpilki, igły, szydełka, słomki i drewienka. Pisanki tworzone w regionie Białegostoku wykonywane były albo bez narzędzi, poprzez nakrapianie wosku na jaja albo poprzez nanoszenie prostych elementów graficznych rozgrzanym końcem świecy. 

Oklejanki (naklejanki) są przyozdobione sitowiem, płatkami bzu, skrawkami kolorowego, błyszczącego papieru, tkaniny, jak również nicią.

Nalepianki – popularne były zwłaszcza w dawnym województwie krakowskim i w okolicach Łowicza. Powstają przez ozdabianie skorupki jajka różnobarwnymi wycinankami z papieru.

Ażurki – pisanki ażurowe – wykonywane są z wydmuszek jaj kurzych, kaczych, gęsich i strusich. Technika polega na nawiercaniu w skorupce otworów przy pomocy wiertarki i malutkiego wiertła, miniszlifierki, piaskarki, turbiny dentystycznej, frezarki CNC. Wydmuszka z nawierconymi wzorami jest najczęściej malowana farbą akrylową.

Czytaj też: Sprzedaż twarogów na Wielkanoc będzie mniejsza. Oto główne powody

wikipedia/fot.pixabay

swiatrolnika.info 2023