Kaczka mandarynka (Aix galericulata ) to gatunek kaczki grzędowej pochodzący z Palearktyki Wschodniej. Mierzy 41-49 cm długości i 65-75 cm rozpiętości skrzydeł.

Jest blisko spokrewniona z północnoamerykańską kaczką leśną, jedynym innym przedstawicielem rodzaju Aix. ”Aix" to starożytne greckie słowo, którego Arystoteles używał w odniesieniu do nieznanego ptaka nurkującego, a "galericulata" to łacińskie określenie peruki, pochodzące od ”galerum”, czyli czapki lub maski.

Kaczka mandarynka w Europie

Kaczka mandarynka była niegdyś szeroko rozpowszechniona w Azji Wschodniej, jednak eksport na dużą skalę i niszczenie siedlisk leśnych spowodowały zmniejszenie populacji we wschodniej Rosji i w Chinach do poniżej 1000 par w każdym z tych krajów. Uważa się jednak, że w Japonii żyje jeszcze około 5000 par. Populacje azjatyckie są wędrowne, zimują na nizinach we wschodnich Chinach i południowej Japonii/

Okazy często uciekają z kolekcji, a w XX wieku w Wielkiej Brytanii powstała duża, zdziczała populacja.  Obecnie w Wielkiej Brytanii żyje około 7000 osobników, a inne populacje znajdują się na kontynencie europejskim, z których największa występuje w okolicach Berlina. Izolowane populacje występują w Stanach Zjednoczonych.

Siedliska, które preferuje w swoim zasięgu lęgowym, to gęste, krzewiaste, zalesione brzegi rzek i jezior. Chociaż preferuje wody słodkie, można ją również spotkać zimującą w przybrzeżnych lagunach i ujściach rzek. W Europie, gdzie jest introdukowany, żyje w bardziej otwartych siedliskach niż w swoim rodzimym zasięgu.

W porównaniu z innymi kaczkami, kaczka mandarynka jest ptakiem płochliwym. Kaczki wolą szukać schronienia pod drzewami, takimi jak zwisające wierzby, i tworzą mniejsze stada, ale mogą stać się odważniejsze w wyniku oswojenia z częstymi kontaktami z ludźmi. Mandarynki odżywiają się chodząc po lądzie. Żywią się głównie roślinami i nasionami. W diecie tego gatunku znajdują się również ślimaki, owady i małe ryby. Dieta kaczek mandarynek zmienia się sezonowo.

Kaczka mandarynka – wygląd

Dorosły samiec kaczki ma czerwony dziób, duży biały półksiężyc nad okiem, czerwonawą twarz i "wąsiska". Pierś samca jest purpurowa z dwoma pionowymi białymi pasami, boki są wzdymające, a z tyłu ma dwa pomarańczowe "żagle" (duże pióra, które wystają do góry jak żagle łodzi). Samica jest podobna do samicy kaczki leśnej, z białą obrączką na oku i paskiem biegnącym od oka, ale jest bledsza od spodu, ma mały biały pasek na bokach i blady czubek dzioba.

Podobnie jak wiele innych gatunków kaczek, po okresie godowym samiec przechodzi pierzenie i zmienia upierzenie na zaćmieniowe. W upierzeniu zaćmieniowym samiec wygląda podobnie do samicy, ale można go odróżnić po jaskrawożółtopomarańczowym lub czerwonym dziobie, braku grzebienia i mniej wyraźnej prążce ocznej.

Kaczęta mandaryńskie mają prawie identyczny wygląd jak kaczki leśne i są bardzo podobne do kaczek krzyżówek. Kaczęta te można odróżnić od kaczek krzyżówek, ponieważ pręga oczna u kaczek mandaryńskich (i leśnych) kończy się na oku, podczas gdy u kaczek krzyżówek sięga aż do dzioba.

W niewoli spotyka się różne mutacje kaczki mandaryńskiej. Najczęstszą z nich jest biała kaczka mandaryńska. Chociaż pochodzenie tej mutacji nie jest znane, przypuszcza się, że ciągłe łączenie spokrewnionych ptaków w pary i hodowla selektywna doprowadziły do powstania recesywnych kombinacji genów, co z kolei doprowadziło do powstania chorób genetycznych, w tym leucyzmu.

Czytaj też: Kaczka Rouen – masywna kaczka podobna do krzyżówki

Wikipedia/fot.pixabay