Informacje
11-12-2023
Początek uprawy kukurydzy rozpoczyna się już od momentu zebrania rośliny przedplonowej i przygotowania pola jesienią. Jednym z ważniejszych tematów, który pozwala prawidłowo rozpocząć uprawę tego gatunku jest wybór odmiany. Jest to niezwykle ważny szczegół, który ma bardzo duży wpływ na finalny rezultat ekonomiczny. Rolnicy w tym momencie podejmują już decyzję o wyborze odmian do siewu, dlatego warto przybliżyć im na jakie cechy powinni szczególnie zwracać uwagę.
Przeznaczenie kukurydzy
Rolnicy decydując się na siew kukurydzy przeznaczają ją głównie na zbiór na masę zieloną, z której jest wytwarzana kiszonka przeznaczona do żywienia bydła oraz na ziarno, które ma dużo większe pole do zastosowania.
Odmiany kukurydzy na kiszonkę
Najważniejszymi cechami w uprawie kukurydzy na kiszonkę jest osiągnięcie jak najwyższego plonu suchej masy z dość wysokim udziałem ziarna. Kukurydza ta powinna też charakteryzować się bardzo dobrą strawnością, w tym przypadku warto zwrócić uwagę na skrobię, która najbardziej odpowiednia znajduję się w ziarnie typu flint oraz flint/dent. W tym przypadku chodzi głównie o sposób trawienia, który jest najlepszy w jelicie cienkim i to właśnie skrobia z ziarna flint oraz flint/dent jest w nim trawiona.
Plon suchej masy jest zazwyczaj zależny od plonu ogólnego, który jest w dużym stopniu proporcjonalny do FAO czyli długości okresu wegetacyjnego. Zazwyczaj czym odmiana posiada dłuższe FAO tym wytwarza większy plon poprzez dłuższy okres wegetacji.
Ważną cechą w przypadku uprawy kukurydzy na kiszonkę jest również staygreen. Jest to cecha, która zapewnia dłuższą zieloność w ostatnim okresie wegetacji- pozwala zbudować większy plon oraz wydłuża możliwość zbioru ziarna w odpowiedniej fazie dojrzałości.
W przypadku kukurydzy kiszonkowej przeznaczanej do produkcji biogazu, główną potrzebą jest wytworzenie jak największej ilości masy, z której będzie można osiągnąć jak najwięcej energii czyli potrzeba odmian późnych o wysokim potencjale plonowania.
Odmiany kukurydzy na ziarno
Kukurydza na ziarno ma wszechstronne zastosowanie. Począwszy od przeznaczenia go na cele spożywcze, skrobie przemysłową, bioetanol, oraz cele paszowe. W przypadku uprawy na cele spożywcze warto postawić na odmiany z typem ziarna flint, które jest preferowane między innymi przez zakłady młynarskie. Przeznaczając ziarno na pozostałe cele więcej plusów mają odmiany typu ziarna dent.
W przypadku uprawy kukurydzy na ziarno najważniejszymi dla rolnika cechami są wysokie plonowanie ziarna oraz jego wilgotność, ponieważ to te dwa czynniki wpływają głównie na opłacalność produkcji.
Innymi ważnymi cechami, które między innymi są ważne ze względu na plonowanie jest wczesność roślin, podatność na choroby, podatność na wyleganie, tolerancja na trudne warunki pogodowe (głównie tolerancja na okresowe niedobory wody oraz początkowe chłody) oraz dostosowanie do warunków glebowych.
Fao kukurydzy
Czym dłuższe FAO kukurydzy tym większy potencjał plonotwórczy danej odmiany. Odmiany dłużej rosnące mają więcej czasu, aby wykorzystać energię słoneczną oraz składniki pokarmowe, a dzięki temu wyżej plonować.
Nie należy jednak przesadzać z wyborem jak najdłuższego FAO ponieważ, trzeba dobrać go odpowiednio do regionu. W rejonach południowych rolnicy mogą wysiewać odmiany o dłuższym FAO ponieważ, jest tam dłuższy okres wegetacyjny, natomiast w rejonach północnych i północno wschodnich Polski nie warto zazwyczaj wysiewać odmian powyżej FAO 240 ponieważ, w przypadku niekorzystnych warunków jesienią może wystąpić problem z osiągnięciem odpowiedniej wilgotności ziarna podczas zbioru.
Wielu rolników po zbiorze kukurydzy decyduje się jeszcze na siew zbóż ozimych. Mając to na uwadze warto decydować się na odmiany wcześniejsze, aby posiać zboża w terminach lekko opóźnionych czyli w październiku, a nie np. w listopadzie, gdzie warunki do siewów mogą być niekorzystne oraz zboża mogą nie zdążyć odpowiednio rozwinąć się do wiosny
Podatność na choroby grzybowe
W uprawie kukurydzy na tę cechę niewielu rolników zwraca uwagę. Jest to dość ważne ponieważ, zanieczyszczone mitotoksynami ziarno nie jest przyjmowane przez zakłady przetwórcze. Ponadto porażona chorobami roślina słabiej plonuje, a zarodniki grzybów znajdujące się w resztkach pożniwnych przechodzą w kolejnym sezonie na rośliny następcze głównie zboża i prowadzą do infekcji.
Podatność na wyleganie
Wyleganie stanowi dość istotny problem podczas zbioru kukurydzy. Połamane rośliny spowalniają temp zbioru, ponadto często kolby w takich łanach znajdują się na glebie i nie jest możliwe ich zebranie co powoduję straty. Wylegnięcie łanu w okresie przed dojrzewaniem prowadzi do utrudnienia przewodzenia substancji odżywczych w roślinie oraz może spowodować spowolnienie procesu oddawania wody.
Tolerancja na trudne warunki pogodowe
Genetyka w hodowli roślin zrobiła bardzo duży postęp, dlatego też w ostatnich latach, które obfitują w niekorzystne warunki pogodowe głównie niedobory wody zaczęto zwracać szczególną uwagę na zwiększenie ilości cech, które mają minimalizować niekorzystny wpływ suszy na rośliny. Postawiono między innymi na rozbudowę systemu korzeniowego kukurydzy, zmniejszenie ilość wody, która jest przez rośliny transpirowana. Ważne jest również wytwarzanie przez rośliny pyłku w okresie, w którym jest sucho i panują wysokie temperatury powietrza. Rośliny często mają z tym problem ponieważ, włączają procesy obronne i nie mają już energii na wytworzenie pełnej ilości pyłku, która pozwala dokładnie zaziarnić kolbę.
Dobór odmian kukurydzy do stanowisk glebowych
Gleby w Polsce są bardzo często dość mozaikowate, co utrudnia dobór odmiany. W przypadku stanowisk słabszych należy wybierać odmiany, które w swoim opisie mają informację, że radzą sobie w takich warunkach. Na glebach słabszych warto również wysiewać odmiany o późniejszym FAO ponieważ, zazwyczaj w okresie kwitnienia czyli na przełomie lipca i sierpnia przez Polskę przechodzi front z opadami deszczu, które zasilają plantację w wodę i poprawiają warunki do zapylenia, a w przypadku odmian wcześniejszych zbyt duża susza czerwcowa może spowodować tak ogromne straty na plantacjach, że rośliny poniosą duże straty zanim zostaną zaopatrzone w wodę.
Podsumowanie:
Wybór odmiany kukurydzy (dostępnej w sklepie: https://superplony.pl/pl/c/Nasiona-kukurydzy/19) nie należy do najłatwiejszych, dlatego warto posiłkować się katalogami producentów, opiniami sąsiadów oraz specjalistów, własnymi doświadczeniami oraz badaniami przeprowadzanymi przez COBORU, i podczas tych analiz zwrócić szczególną uwagę na wymienione wyżej cechy. Pozwoli to jak najlepiej dobrać daną odmianę do danego sposobu użytkowania oraz typu stanowiska.
Artykuł zewnętrzny