Informacje
08-02-2022
Rośnie średnia wielkość stad trzody chlewnej, a w ciągu 5 lat zwiększyły się ponad 2,5-krotnie. Hodowla świń w Polsce boryka się jednak z wieloma problemami.
W ostatnim roku zlikwidowano co trzecie stado, a najbardziej ucierpiały małe gospodarstwa, w których utrzymywano do 10 świń, bowiem zniknęła ich połowa. Pogłowie wynosi 10,1 mln i jest o 10% mniejsze niż 12 miesięcy temu. W 20% hodowli jest skupiona prawie cała produkcja (86% krajowego pogłowia trzody). Trudna sytuacja na rynku wpływa na postępującą profesjonalizację hodowli. Polska w porównaniu z krajami przodującymi w hodowli trzody chlewnej wciąż posiada małe stada. Stado w Niderlandach jest średnio 19 razy większe, a w Danii – 26 większe niż w Polsce.
Hodowla świń w Polsce
12 stycznia br. w Polsce było zarejestrowanych 70 tys. stad trzody chlewnej – wynika z informacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). W porównaniu z początkiem 2021 r. ich liczba zmniejszyła się o ponad 32%, a w porównaniu z końcem 2019 r. – o ponad 41%. Na przestrzeni ostatniego roku każdego dnia polska hodowla świń traciła średnio po 92 stada. Najbardziej dramatyczna sytuacja panowała w pierwszym kwartale roku, kiedy hodowcy likwidowali nawet 250 stad dziennie. Od kwietnia trend ten wyraźnie spowolnił.
Na decyzję o rezygnacji z hodowli wpływ miały przede wszystkim nieopłacalna produkcja i rozprzestrzeniająca się epidemia Afrykańskiego pomoru świń (ASF). Z powodu ASF wszystkie województwa, w części lub całości, objęte są ograniczeniami.
Zmiana w hodowli trzody chlewnej w Polsce w latach 2019-2022 (Źródło: ARiMR, obliczenia własne Gobarto) |
|||
Data |
Liczba stad |
Spadek w proc. |
|
31.12.2019 = 100% |
6.01.2021 = 100% |
||
31.12.2019 |
119 784 |
0 |
- |
30.06.2020 |
109 646 |
-8,5 |
- |
06.01.2021 |
103 639 |
-13,5 |
0 |
07.04.2021 |
80 788 |
-32,6 |
-22 |
16.08.2021 |
76 729 |
-35,9 |
-26 |
30.11.2021 |
72 134 |
-39,8 |
-30,4 |
12.01.2022 |
70 177 |
-41,4 |
-32,3 |
Pogłowie mniejsze o 10%
Choć Wielkopolska jest najważniejszym regionem hodowli świń w Polsce, to w niej odnotowano jedne z największych procentowych spadków pogłowia w ciągu roku – o 21%, tj. 670 tys. sztuk. Przełożyło się to na 3% zmniejszenie udziału regionu w krajowym pogłowiu – do 25%. W trzech kolejnych województwach o największej liczbie trzody, tj. mazowieckim, kujawsko-pomorskim i łódzkim (łącznie 1/3 krajowego pogłowia) ubyło odpowiednio 9%, 8% i 17% świń.
Jedynymi regionami, gdzie hodowla świń odnotowuje wzrosty, są woj. opolskie i zachodniopomorskie. To drugie, jak wynika z danych ARiMR z połowy stycznia br., o 50% zwiększyło swoje pogłowie w ostatnim roku 1.
W skali kraju wzrost pogłowia w woj. zachodniopomorskim był niewielki. Miał on jednak kluczowe znaczenie do zmniejszenia spadku pogłowia w Polsce w porównaniu z listopadem 2021 r. (świętokrzyskie, łódzkie i lubelskie jako jedyne odnotowały wzrosty względem listopada 2021 r., ale łącznie tylko o 43 tys. świń).
Całkowite pogłowie trzody w Polsce na 12 stycznia br. wyniosło 10,1 mln sztuk i było o 10% niższe niż na początku minionego roku. Półtora miesiąca temu pogłowie liczyło 9,9 mln sztuk. Jako że za zmianę odpowiada jedno województwo i jest zdecydowanie za wcześnie, aby wyciągać jakiekolwiek wnioski.
Pogłowie trzody chlewnej w Polsce (Dane: 12.01.2022, źródło: ARiMR, obliczenia własne Gobarto) |
||||
|
w sztukach |
w sztukach |
w proc. |
|
06.01.2021 |
12.01.2022 |
od 6.01.2021 do 12.01.2022 |
||
dolnośląskie |
194 002 |
161 864 |
-32 138 |
-16,6 |
kujawsko-pomorskie |
1 168 630 |
1 080 414 |
-88 216 |
-7,5 |
lubelskie |
488 135 |
435 679 |
-52 456 |
-10,7 |
lubuskie |
196 534 |
189 845 |
-6 689 |
-3,4 |
łódzkie |
1 223 775 |
1 017 375 |
-206 400 |
-16,9 |
małopolskie |
143 712 |
128 316 |
-15 396 |
-10,7 |
mazowieckie |
1 449 167 |
1 313 249 |
-135 918 |
-9,4 |
opolskie |
410 612 |
415 723 |
5 111 |
1,2 |
podkarpackie |
160 655 |
122 538 |
-38 117 |
-23,7 |
podlaskie |
350 749 |
332 358 |
-18 391 |
-5,2 |
pomorskie |
657 231 |
654 542 |
-2 689 |
-0,4 |
śląskie |
253 804 |
239 359 |
-14 445 |
-5,7 |
świętokrzyskie |
239 701 |
219 921 |
-19 780 |
-8,3 |
warmińsko-mazurskie |
668 899 |
596 387 |
-72 512 |
-10,8 |
wielkopolskie |
3 175 000 |
2 505 592 |
-669 408 |
-21 |
zachodniopomorskie |
486 094 |
728 701 |
242 607 |
49,9 |
Ogółem |
11 266 700 |
10 141 863 |
-1 124 837 |
-10 |
Postępująca profesjonalizacja hodowli
W ostatnim roku hodowcy likwidowali stada trzody chlewnej niezależnie od ich wielkości. Znaczny spadek ich liczby dotyczył przede wszystkim małych hodowli. Zniknęło co drugie gospodarstwo liczące do 10 świń i co czwarte – od 11 do 100 świń. Najrzadziej likwidowane były stada powyżej 101 świń – ich liczba spadła o 15%.
Najmniejsze gospodarstwa zamykane były m.in. w wyniku decyzji administracyjnych dotyczących niespełnienia wymogów bioasekuracyjnych dla stref zagrożonych i zapowietrzonych ASF. Dodatkowo hodowla świń poniżej kilkuset zwierząt obecnie jest jeszcze mniej opłacalna niż w poprzednich latach. W związku z sytuacją rynkową postępuje dalsza profesjonalizacja hodowli.
Stada trzody chlewnej w Polsce (źródło: ARiMR) |
||
|
06.01.2021 |
12.01.2022 |
1-5 szt. |
24 384 |
11 577 |
6-10 szt. |
13 737 |
8 344 |
11-100 |
11 101 |
7 829 |
16-20 szt. |
7 142 |
5 102 |
21-30 szt. |
10 602 |
7 708 |
31-40 szt. |
6 447 |
4 932 |
41-50 szt. |
4 454 |
3 423 |
51-100 szt. |
10 411 |
8 238 |
101-1000 szt. |
13 285 |
11 072 |
pow. 1000 szt. |
2 076 |
1 952 |
Hodowle do 100 świń stanowią obecnie 81% liczby stad w Polsce, znajduje się w nich jednak jedynie 14% krajowego pogłowia. Z kolei hodowle powyżej 100 odpowiadają za 19% stad krajowych i 86% pogłowia. Jednocześnie w 2 tys. największych stad hodowana jest ponad połowa krajowego pogłowia świń.
W połowie stycznia w jednym stadzie hodowanych było średnio 145 świń. Oznacza to, że w ciągu roku średnia wielkość stada zwiększyła się o 1/3. 20 lat temu, gdy hodowla trzody była niezwykle rozproszona, stada liczyły średnio 25 świń, czyli były prawie sześciokrotnie mniejsze. Polska w porównaniu z krajami przodującymi w hodowli trzody chlewnej wciąż posiada małe stada. Stado w Niderlandach jest średnio 19 razy większe, a w Danii – 26 większe niż w Polsce.
Czytaj też: Rynek żywca wieprzowego notuje obecnie pogłębiający się kryzys
Gobarto/fot.pixabay