Choroba cieszyńska świń to groźna choroba zakaźna świń, objęta zakazem szczepienia. Leczenie choroby jest zabronione, a w przypadku jej wystąpienia likwiduje się całe stado.
Ciężka postać choroby jest obecnie rzadka i występuje w Europie Wschodniej i na Madagaskarze, a w Europie Zachodniej po raz ostatni odnotowano ją w Austrii w 1980 roku. W innych krajach odnotowuje się sporadyczne przypadki łagodnego przebiegu choroby lub choroba jest nierozpoznana.
Choroba cieszyńska świń jest chorobą wirusową. Do przeniesienia wirusa dochodzi przez bezpośredni lub pośredni kontakt z zakażoną świnią. Zjadliwy szczep serotypu 1 klasycznej choroby cieszyńskiej powoduje wysoką zachorowalność i śmiertelność u świń w każdym wieku, ale najwyraźniej pozostał ograniczony do pewnych obszarów geograficznych. Zakażenie jest w większości przypadków niewidoczne, a świnie zarażają się zwykle po odsadzeniu, wraz ze spadkiem biernej odporności matek i mieszaniem się grup. Sporadyczne przypadki kliniczne choroby obserwuje się głównie w tym okresie, chociaż choroba częściej występuje u prosiąt nieodsadzonych po wprowadzeniu serotypu, na który stado nie było narażone.
Połknięty wirus replikuje się w przewodzie pokarmowym i związanej z nim tkance limfoidalnej. Nie dochodzi do zniszczenia nabłonka jelitowego, ale wirus jest wydalany z miejsc namnażania w kale przez kilka tygodni. U niektórych świń, zwłaszcza zakażonych szczepami wirulentnymi, dochodzi do wiremii, która prowadzi do rozprzestrzenienia się zakażenia.
W ostrym zakażeniu wirusowym, objawy kliniczne pojawiają się 1-4 tyg. po ekspozycji u świń w każdym wieku. Często najpierw obserwuje się ataksję, a następnie gorączkę, znużenie i brak łaknienia. Mogą wystąpić drgawki, oczopląs i śpiączka. W ciężkich przypadkach często występuje paraliż, początkowo objawiający się jako paraplegia, a następnie postępujący do niedowładu czterokończynowego. Śmierć następuje często w ciągu 3-4 dni od wystąpienia objawów.
W łagodnym przebiegu choroby objawy to głównie ataksja i niedowład, przy czym ten ostatni rzadziej przechodzi w paraliż. Podatne są tylko młode świnie (nieodsadzone lub odsadzone), a wyzdrowienie jest częste.
Choroba cieszyńska nie jest leczona, a żywe szczepionki atenuowane są stosowane do zwalczania choroby na obszarach, na których choroba ma charakter endemiczny. W przeszłości środki zwalczania choroby w Europie Środkowej obejmowały szczepienia pierścieniowe i ubój, a także ograniczenia w imporcie świń i produktów wieprzowych. W wielu krajach podejrzenie choroby musi być zgłaszane organom regulacyjnym. W Polsce szczepień nie wykonuje się od ponad 30 lat, a w przypadku wystąpienia choroby likwiduje się całe stado.
Czytaj także: Śmiertelność prosiąt – trzy ważne etapy, na które warto zwrócić uwagę
stajniaaugiasza.net/fot.pixabay