Choroba Aujeszkyego jest wywoływana przez wirus, który może przetrwać w formie latentnej i powodować objawy w układzie oddechowym, rozrodczym i nerwowym.

Jest to wirusowa choroba zakaźną zwierząt gospodarskich i wolno żyjących, głównie świń. Na zakażenie wirusem wrażliwe są niemal wszystkie gatunki ssaków, z wyjątkiem człowieka i małp bezogonowych. Czynnikiem chorobotwórczym jest wirus SHV-1 (Herpesvirus suis typ 1). Głównym rezerwuarem wirusa w środowisku są świnie.

Podstawowe informacje o chorobie wirusowej

Choroba Aujeszkyego to bardzo groźna choroba świń, wywoływana przez herpeswirusa. Wirus może wywoływać zakażenia latentne i przetrwać w tkance nerwowej świni przez bardzo długi czas, reaktywując się okresowo. Gdy wirus zostanie zawleczony na fermę, pozostaje w niej i stale zaburza produkcję na różnych jej etapach. 

Wirus może przetrwać do 3 tygodni poza organizmem świni. Ostre ognisko choroby może być wywołane przez szczep wysoce zjadliwy w fermie, która nigdy wcześniej nie miała styczności z wirusem Aujeszkyego, gdzie nie są prowadzone szczepienia. Wirus przechodzi przez barierę łożyskową, zakażając prosięta. Świnia jest głównym gospodarzem. Wirus może zakazić także inne gatunki, które normalnie nie przenoszą choroby, w tym krowy, konie, psy i koty. U zwierząt mogą rozwinąć się objawy nerwowe, prowadzące do śmierci. Dotychczas choroba Aujeszkyego nie została odnotowana u ludzi.

Przypomnijmy, że wąglik u świń w najgorszym wypadku może doprowadzić do ich śmierci. 

Choroba Aujeszkyego – drogi zakażenia i objawy

Do zakażenia może dojść drogą donosową, doustną, poprzez uszkodzenie skóry, w czasie krycia lub unasienniania lub droga wewnątrzmaciczną (płody od matki). Zwierzęta mięsożerne (np. psy, koty) mogą zarazić się chorobą przez zjedzenie surowej zakażonej wieprzowiny.

Choroba Aujeszkyego u świń atakuje wiele narządów. Może się utrzymywać w stanie latentnym (uśpionym) nawet przez okres całego życia świni. Czynniki obniżające odporność (stres, nieodpowiednie żywienie, inne choroby) powodują okresowe siewstwo wirusa.

U świń typowe objawy choroby to: gorączka, szare zabarwienie skóry, duszność, biegunka, spadek ciężaru ciała, większe zużycie paszy, drżenie mięśni (drżączka prosiąt), wygięcie kręgosłupa, ślinotok, niedowłady, porażenia, u loch: zaburzenia rozmnażania (ronienia, martwe płody, słabe mioty, spadek liczby prosiąt w miocie).

Choroba Aujeszkyego – jak jej zapobiegać?

Obecnie nie ma żadnego dostępnego leczenia, ale antybiotyki są stosowane w celu kontroli bakteryjnych zakażeń wtórnych. W przypadku wybuchu ostrej choroby wykonuje się szczepienia lub jako środek kontroli, lub zapobiegania chorobie.

Loszki i knury muszą być kupowane z ferm gdzie nie występuje choroba Aujeszkyego i, w niektórych krajach, muszą być szczepione w czasie przyjazdu lub na kwarantannie. Aby uniknąć zawleczenia wirusa na fermę, nowo zakupione zwierzęta należy izolować i pobrać od nich krew, zanim trafią na fermę.

Jeśli ferma jest zagrożona zakażeniem, czyli w odległości 3 km od niej znajdują się zakażone stada, zaleca się szczepienie zwierząt.

Zasady zwalczania zależą od przepisów krajowych. Mogą obejmować ubój zwierząt i repopulację bądź szczepienia i badania serologiczne. Ze względu na fakt, że choroba Aujeszkyego przenosi się powoli, można ją zwalczyć szczepieniami, odpowiednim zarządzaniem i eliminacją zwierząt zakażonych.

Czytaj też: Mykoplazmowe zapalenie stawów – choroba atakująca wiele gospodarstw

3trzy3.pl/fot.Wikimedia/Flickr