Wirus ASF Powoduje duże straty gospodarcze i pogłębia kryzys na rynku wieprzowiny. Aby chronić się przed ASF ważna jest bioasekuracja chlewni.

Główny Lekarz Weterynarii apeluje do hodowców świń i myśliwych o poszanowanie zasad bioasekuracji i wypełniania wszelkich zaleceń służb weterynaryjnych dotyczących zabezpieczenia przed ewentualnym przeniknięciem wirusa ASF do gospodarstw, w których występuje trzoda chlewna. Wirus może przedostać się na teren innych województw przede wszystkim poprzez nie zdezynfekowane środki transportu, nielegalne przewożenie żywności przez osoby zza wschodniej granicy, skarmianie świń resztkami żywności z mięsa zakażonych zwierząt, a dopiero w dalszej kolejności przez migrację dzikich zwierząt.

Bioasekuracja chlewni ważnym elementem w hodowli trzody chlewnej

Na ASF nie ma jeszcze skutecznej szczepionki, dlatego należy stosować wszystkie możliwe działania profilaktyczne. Z tego względu ważna jest bioasekuracja chlewni. Przypomnijmy, że w 2021 r. potwierdzono 124 ogniska u świń, co stanowi rekord w dotychczasowej walce z chorobą. Szczególnie martwi sytuacja, w której rośnie liczba ognisk u świń przy spadku liczby gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną o ponad 31,5 tys., tj. o 30,4% w stosunku do początku roku (dane ARiMR). Świadczy to o pogorszeniu sytuacji epizootycznej kraju przy kurczącym się obszarze wolnym od choroby.

Jednym z kluczowych czynników jest tu konieczność dezynfekcji butów osób wchodzących do stodoły oraz samochodów wjeżdżających na farmę. Przy wejściach na farmy i rancza należy umieścić maty dezynfekcyjne i śluzy. Środki dezynfekujące działają dobrze tylko wtedy, gdy są stosowane w odpowiednim stężeniu (zgodnie z zaleceniami producenta) i nie są zanieczyszczone dużymi ilościami zanieczyszczeń organicznych. Środki dezynfekujące należy wymienić na nowe, jeśli zanieczyszczenie jest zbyt duże.

Aby zabezpieczyć chlewnię przed wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych, ważne jest dobrze wykonane ogrodzenie, które uniemożliwia przedostanie się na teren chlewni dzikich zwierząt, psów, kotów, a także gryzoni.

W większości przypadków wystarczy ogrodzenie z siatki drucianej, która powinna być bez dziur, gęsta i solidnie przytwierdzona do podmurówki. Szczelne ogrodzenie i zamknięta brama ograniczają możliwości wejścia do obiektów przypadkowych, niepożądanych gości. Na ogrodzeniu należy zawiesić tablice informacyjne o tym, że osoby postronne nie mają prawa wstępu na teren gospodarstwa. Na drzwiach do budynków inwentarskich obowiązkowo należy umieścić tablicę z napisem „Obcym wstęp wzbroniony”.

Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem decydującym o bezpieczeństwie zdrowotnym świń są środki transportu. Pojazdy, które przewożą świnie oraz ich kierowcy są częstą przyczyną zawleczenia choroby do chlewni. Szczególnie niebezpieczne są samochody transportujące świnie. Pojazdy te muszą przejechać przez nieckę lub maty nasączone środkiem dezynfekcyjnym (np. Virkon S) w celu dezynfekcji kół.

Pamiętajmy, że kierowcy tych aut nie powinni przemieszczać się po terenie gospodarstwa. Najlepiej, aby w ogóle nie wysiadali z samochodów. Jeżeli jest to konieczne to tylko w jednorazowym obuwiu i odzieży. Rampa powinna być tak zlokalizowana i zbudowana, by graniczyła z ogrodzeniem i była nachylona w sposób umożliwiający spływ wody używanej do mycia rampy poza teren chlewni. Bramy wjazdowe do fermy lub gospodarstwa muszą być zamknięte. Używanie tylko jednej bramy zwiększa możliwości kontroli ruchu samochodów i ludzi.

Ważne elementy bioasekuracji chlewni

Aby zapobiec przedostawaniu się zanieczyszczeń do chlewni, należy ograniczyć do minimum wchodzenie obcych osób do pomieszczeń inwentarskich. Na fermie i w gospodarstwie utrzymującym trzodę chlewną zasadą powinno być, że osoby spoza obsługi nie mogą dostać się w bezpośrednie sąsiedztwo pomieszczeń dla zwierząt lub do ich wnętrza. Nawet weterynarze, którzy tego samego dnia odwiedzili inne wybiegi z chorymi zwierzętami, mogą stanowić zagrożenie. Dlatego przed wejściem do obory należy poprosić o zmianę obuwia i odzieży roboczej.

W obiektach składających się z kilku sektorów, lekarz weterynarii powinien poruszać się wyłącznie w jednym kierunku: z porodówki do odchowalni, a na końcu do tuczarni. Nigdy odwrotnie, gdyż porodówki i pomieszczenia dla prosiąt są szczególnie wrażliwe na zawleczenie zakażeń od innych świń. Osoby odwiedzające chlewnię (zootechnik oceny, inseminator itp.) oraz obsługujące zwierzęta a pochodzące spoza gospodarstwa, przed wejściem do pomieszczeń inwentarskich powinny zmienić odzież i obuwie. Na fermach musi obowiązywać zasada, ze pracownicy nie przemieszczają się pomiędzy sektorami a obsługa zwierząt i osoby odwiedzające muszą przebierać się w specjalnych pomieszczeniach - śluzach w buty i ubrania ochronne, które po każdorazowym użyciu są dezynfekowane.

Aby bioasekuracja chlewni była właściwie przeprowadzona ważna jest prawidłowa dezynfekcja. Warunkiem skutecznej dezynfekcji jest przede wszystkim wstępne mechaniczne uprzątnięcie wszystkich zanieczyszczeń organicznych (np. wysuszony kał, kurz, pajęczyny itp.). Zawierają one ogromne ilości drobnoustrojów, które mogą być przyczyną choroby w stadzie trzody chlewnej. Niemożliwe jest wykonanie prawidłowej dezynfekcji bez oczyszczenia kanałów, usunięcia z chlewni ruchomego sprzętu, paszy, słomy itd.

Kolejnym etapem dezynfekcji jest solidne umycie chlewni, najlepiej wodą zawierającą detergenty przy użyciu urządzeń wytwarzających ciśnienie. Mycie należy rozpocząć od górnych ścian w kierunku podłogi. Ściany zanieczyszczone w trakcie mycia podłogi należy ponownie spłukać. Ważnym elementem jest oczyszczenie i przepłukanie systemu wodociągów i poideł. Jeżeli to możliwe, wskazane jest wymontowanie wszystkich poideł i przepłukanie ich w płynie dezynfekcyjnym. Ważne jest również mechaniczne oczyszczenie, przepłukanie i zdezynfekowanie rur oraz głównego zbiornika wody. Po dezynfekcji pomieszczeń należy ponownie umieścić w chlewni całe wyposażenie ruchome.

Szczególnej troski wymaga również wprowadzanie do chlewni nowych zwierząt (prosiąt, warchlaków oraz loszek i knurków) do chlewni. Zakupione zwierzęta należy każdorazowo poddać kwarantannie i aklimatyzacji. Świnie należy stopniowo przyzwyczajać do nowych warunków. W pierwszym etapie zakupione świnie powinny przez okres 4 tygodni przebywać w budynku kwarantanny. Przed zasiedleniem obiekt taki powinien być wysprzątany i zdezynfekowany. Po okresie izolacji nowo zakupionych zwierząt jest czas na aklimatyzację, pozwalający na wytworzenie odporności przeciwko mikroflorze chorobotwórczej bytującej w chlewni. W czasie aklimatyzacji nowe zwierzęta powinny być objęte tym samym programem szczepień, co utrzymywane stado podstawowe.
Niedopuszczalne jest sprowadzanie świń bez świadectw zdrowia. Takie postępowanie takie grozi sankcjami karno-finansowymi.

Świnie, które padły powinny być składowane w specjalnych pojemnikach i w zamykanym, najlepiej chłodzonym pomieszczeniu poza chlewnią. Z kolei pojazdy przyjeżdżające po padłe zwierzęta powinny być oczyszczone i zdezynfekowane przed każdym przyjazdem.

Czytaj też: ASF w Niemczech: Bariera 3000 przypadków u dzików przekroczona

 lodr.pl/fot.pixabay