Najbardziej powszechnym zachowaniem kanibalistycznym trzody chlewnej jest obgryzanie ogonów. Kanibalizm trzody chlewnej stanowi duży problem pod względem zachowania zwierząt w dobrym stanie.

Kanibalizm trzody chlewnej – wpływ na przyrost hodowli

Kanibalizm trzody chlewnej może również negatywnie wpływać na proces produkcyjny na fermach trzody chlewnej przez ograniczenie przyrostu hodowli, wzrost zabiegów u lekarza weterynarza oraz odrzucaniem tusz w rzeźniach. Kanibalizm trzody chlewnej pojawia się nagle i niestety trudno przewidzieć to zachowanie.

Kanibalizm trzody chlewnej – rodzaje zachowań

Rodzaje obgryzania ogonów będące przejawem kanibalizmu trzody chlewnej w hodowlach świń można podzielić na trzy główne typy ze względu na motywy zachowania zwierząt. Pierwszym typ znany jest pod nazwą dwustopniowego obgryzania ogonów i dotyczy eksploracji świń. Zwierzę we wstępnej fazie tylko trzyma ogon drugiego prosięcia i nie uszkadza go w żaden sposób. Taki okres to po prostu przedłużenie nawyków poznawczych. Natomiast druga faza nazywana jest fazą destrukcyjną i pojawia się gdy nacisk zębów uszkadza tkanki miękkie i powoduje krwawienie. Wówczas reszta trzody chlewnej zaczyna przejawiać zainteresowanie ogonem ofiary. Należy jednak pamiętać, że zachowanie to nie jest motywowana agresją. Kolejnym rodzajem kanibalizmu trzody chlewnej jest nagłe i wymuszone obgryzanie ogona. Polega to na tym, że ogon zostaje pochwycony i przegryziony bez żadnej manipulacji. Takie zachowania należą do tych najbardziej powszechnych w sytuacjach, w których zwierzę nie otrzymuje wystarczająco dużo paszy. To działanie zalicza się już do zachowań agresywnych. Natomiast ostatnia kategoria kanibalizmu trzody chlewnej nazywana jest obsesyjnym odgryzaniem ogonów. Ten rodzaj kanibalizmu trzody chlewnej dotyka najczęściej osobników, które zdecydowanie później zaczęły przybierać na wadze, dlatego też są po prostu mniejsze niż reszta. Można zauważyć również, że zwierzęta, które doświadczają kanibalizmu wykazują dużo wolniejszą reakcję na bodźce bólowe lub ewentualną możliwość zakażenia.

Kanibalizm trzody chlewnej – główne czynniki

Trudno jest jednoznacznie określić jakie mogą być przyczyny kanibalizmu trzody chlewnej. Można jedynie zaobserwować, co wpływa na zwiększenie takiego zachowania u zwierząt. Mogą być to: słaba wentylacja, silne zmiany temperatur, podwyższony poziom amoniaku, brak materiału, który umożliwia rozpoznanie w kojcu, słaby stan zdrowia, zaburzenia działania przewodu pokarmowego, wielkość stada i duże zagęszczenie osobników, niezbilansowana pasza oraz indywidualne czynniki takie jak wiek czy genetyka. EFSA podaje, że według nich najbardziej powszechnym czynnikiem wywołującym kanibalizm trzody chlewnej, jest niedostatek słomy lub innego materiału, który ubogaca środowisko w intensywnych systemach utrzymujących świnie. Walka o wodę i paszę bez wątpienia może zwiększać ryzyko nagłego obgryzania ogonów. Należy pamiętać, że brak pożywienia i nieregularne dostarczanie tego pożywienia, zwiększa niepokój i nerwowość u trzody chlewnej, a to finalnie przekłada się na możliwość wstąpienia kanibalizmu trzody chlewnej. Stres również może być czynnikiem, który powoduje rozdrażnienie u zwierząt, a co za tym idzie sprzyja obgryzaniu ogonów. Duża wilgoć, wysoka temperatura czy kurz w budynku inwentarskim mogą zwiększać dyskomfort oraz poziom stresu. Więcej przypadków kanibalizmu trzody chlewnej pojawia się również w stadzie o gorszym stanie zdrowotnym. Prawdopodobnie dzieje się tak, dlatego że takie osobniki mają niską zdolność do unikania niepożądanych zachowań, co powodować może wystąpienie kanibalizmu trzody chlewnej.

Czytaj także: Koronawirus w rolnictwie – ministerstwo wydało instrukcje

Kanibalizm trzody chlewnej, a obcinanie ogonów

Zgodnie z wytycznymi UE obcinania ogonów można dokonać tylko wtedy, gdy zaleci to weterynarz i gdy żadne inne działania prewencyjne nie odniosły pożądanego skutku. Na dużych fermach trzody chlewnej obcinanie z względu na ilość osobników jest zazwyczaj zabiegiem rutynowym. Obcinanie ogonów znacząco zmniejsza występowanie kanibalizmu trzody chlewnej, jednak nie wyklucza go całkowicie. Paradoksalnie rekonwalescencja zwierzęcia po amputacji ogona podwyższa wrażliwość stada, co może prowadzić do wzmożonej chęci gryzienia ogonów i niestety innych części ciała reszty osobników. Amputacja ogonów to zabieg powodujący ból u trzody chlewnej. Świadczy o tym przede wszystkim niepokój, przekręcanie głowy czy ustawianie się w nienaturalnej pozycji.

fawec/AO/fot. pixabay