Dochód i opłacalność hodowli alpak będzie różnić się w zależności od kraju, w którym są one hodowane. W Peru, które jest liderem w populacji alpak na świecie, zwierzęta te są traktowane jako wszechstronnie użytkowe. Pierwszym produktem, który człowiek pozyskiwał od tych zwierząt było mięso, następnie skóry i w dalszej kolejności runo. Ludność w kulturach prekolumbijskich doceniła jakość runa alpak szeroko rozwijając prace selekcyjne w zakresie poprawy jego ilości, cienkości i długości.

Opłacalność hodowli alpak - jak wygląda w różnych krajach?

Na opłacalność hodowli alpak wpływa kraj, w którym są hodowane i ich przeznaczenie. Aby zrozumieć wszechstronne wykorzystanie tych zwierząt, należy zagłębić się w historię gatunku. Dzikim przodkiem alpak jest żyjąca współcześnie wikunia, która jest barwy cynamonowej, ma krótkie 4 cm runo i bardzo cienkie (12 mikrometrów). Ilość pozyskiwanego runa od sztuki wynosi 200 g, a strzyża odbywa się co dwa lata.

Patrząc na wikunię jako zwierzęcy materiał wyjściowy, należy zdać sobie sprawę jak ludność w kulturach prekolumbijskich na przestrzeni wieków potrafiła poprowadzić prace selekcyjne, żeby stworzyć alpakę o gęstym i długim runie. Współcześnie żyjące alpaki należą do zwierząt wszechstronnie użytkowanych. W krajach europejskich, w tym w Polsce głównym produktem pochodzącym z hodowli jest włókno, kolejne miejsce zajmuje turystyka i rekreacja oraz alpakoterapia. Jednak w krajach o dość licznej populacji, gdzie prowadzone są prace hodowlane i brakowanie zwierząt, wykorzystuje się je również na mięso.

W Peru - kraju o największej populacji tych zwierząt na świecie włókno alpak jest traktowane jako produkt banderowy, bogactwo tego kraju, dlatego też dostarcza na rynek największą ilość włókna. Peru posiada najlepsze pod względem genetycznym alpaki na świecie, co sprawia, że włókno od nich pochodzące wyróżnia się wysoką jakością i doceniane jest przez wymagających konsumentów.

Poza Ameryką Południową odnotowano dynamiczny wzrost populacji alpak w Australii i USA. Wzrost populacji jest odpowiedzią na politykę tych krajów, które motywują do rozwoju tej dziedziny gospodarki. Ma to odzwierciedlenie w programach naukowo-badawczych zmierzających do poprawy genetycznej alpak w celu produkcji jak najcieńszego włókna. W przypadku Australii zostało wykorzystane doświadczenie z programów selekcyjnych dla owiec rasy merynos, których parametry jakościowe wełny konkurują z włóknem alpak.

Ilość dostarczonego włókna alpak do sprzedaży zależy od szeregu czynników, w tym klimatycznych, ale również polityki państwa i popytu na rynku. Produkcja włókna od sztuki jest mocno zróżnicowana (1,5 – 5 kg) i zależy od wartości genetycznej osobników, ale także czynników środowiskowych, w tym systemu utrzymania. W Peru i Boliwii wynosi średnio 2 kg a w Australii 3,5 kg. Z każdym rokiem ilość oferowanego do sprzedaży włókna alpak na świecie jest większa. Wynika to ze wzrostu liczby zwierząt oraz wydajności od sztuki. Największy popyt jest na bardzo cienkie włókno i jest pewna zależność - im cieńsze włókno tym wyższa cena w skupie.

W Polsce są bardzo dobre warunki do hodowli alpak, jednak ukierunkowanie ich wykorzystania na produkcję cienkiego włókna wymaga pracy selekcyjnej. Na krajowym rynku ilość włókna alpak o grubości poniżej 22 mikrometrów jest niewielka i w większości wykorzystywana jest przez
rękodzielników. Zwiększenie populacji alpak wraz z poprawą wydajności włókna od sztuki sprawi, że będzie na nie popyt nie tylko na lokalnym, ale i europejskim rynku.

Płock: Sąd zdecydował o zadośćuczynieniu i odszkodowaniu dla rolnika spod Mławy za zajęcie ciągnika

Opłacalność hodowli alpak - mięso alpak i jego wartość odżywcza

W krajach Ameryki Południowej mięso alpak od bardzo dawna jest produktem spożywczym, ale też niszowym z uwagi na niewielką populację w porównaniu z innymi małymi przeżuwaczami takimi jak owce i kozy. Opłacalność hodowli alpak w tym zakresie jest więc kwestią sporną. Rozwój muskulatury alpak zależy od genetyki i warunków środowiskowych. Jakość mięsa zależy od żywienia, zdrowia, ale też dużej ilości ruchu.

W ostatnich latach ludzie zwracają większą uwagę na spożycie wysokobiałkowych zdrowych produktów płacąc za nie wyższą cenę. Należy sobie uświadomić, że alpaka to nie tylko luksusowe włókno czy relaksujący spacer, ale też możliwość wejścia na rynek z nowym produktem, jakim jest mięso. Hodowcy alpak uzyskują dochód z produktów, których dostarczają im zwierzęta, ale też z ich nadwyżki w gospodarstwie. Nadwyżka wyprodukowanego włókna i potomstwa generuje dochód w hodowli, ale gdy rodzi się więcej samców, hodowca może nie być w stanie ich utrzymać. Jakość mięsa alpak określa jego naturalne pochodzenie związane z bezstresowym wypasem na dużej przestrzeni, dużą ilością ruchu i żywieniem paszami bez dodatku środków chemicznych. Ma barwę ciemnoczerwoną, charakteryzuje się niską zawartością tłuszczu i wysoką zawartością białka.

Najsmaczniejsze jest mięso pochodzące od zwierząt młodych w wieku do 2 lat. Produkty z mięsa alpak to: stek ze schabu z kością, polędwica, rumsztyk, rostbef, kotlety z karku, kotlety mielone, kiełbaski, rozety z szyi, hot dogi, gulasz, hamburgery, język. Degustacje produktów np. hamburgerów czy hot dogów pozwalają na dotarcie do różnej grupy konsumentów będąc czymś nowym dla podniebienia.

Opłacalność hodowli alpak - analiza kosztów

Opłacalność hodowli alpak zależy od wielu czynników. Na koszty składają się:

1. Alpaki.

Koszt zakupu zwierząt jest najwyższą pozycją w budżecie, dlatego lepiej jest zacząć od mniejszej liczby zwierząt i na ich podstawie doskonalić swój warsztat.

Cena alpak na krajowym rynku jest bardzo zróżnicowana i należy mieć na uwadze, że sprzedawane alpaki mogą nie mieć dokumentacji hodowlanej, dlatego też trudno jest oszacować ich wartość rzeczywistą.

2. Grunt, lub siedlisko

Koszt zakupu gruntu będzie uzależniony od klasy gleby, położenia i powierzchni.

3. Budynki

Koszty związane z przystosowaniem istniejących budynków gospodarskich na potrzeby hodowli alpak lub budowa nowych. Wszystko zależy od potencjalnych umiejętności przyszłych właścicieli, czy zrobią modernizację we własnym zakresie czy będzie to usługa zewnętrzna. W zależności od regionu Polski ceny usług są bardzo zróżnicowane.

4. Pasze i ściółka

Koszt utrzymania alpak w zakresie żywienia jest jedną z najniższych spośród wszystkich kosztów i uzależniony jest od posiadania pasz własnych. W przypadku pasz pochodzących z zakupu, czy dodatków paszowych ta pozycja kosztów znacznie wzrasta, do tego należy doliczyć koszt wody jeśli pochodzi z wodociągu.

5. Usługi

Na tą pozycję kosztów składają się:

• Usługi weterynaryjne (konsultacje lekarskie, odrobaczanie, szczepienia, leczenie). Koszty liczone są indywidualnie w zależności od tego czy stado jest pod kontrolą jednego lekarza wet., czy są to konsultacje na tzw. wezwanie. Ceny uzależnione są od regionu Polski.
• Zabiegi pielęgnacyjne: strzyża, korekta zębów i paznokci. Usługa ta przeprowadzana jest 1 raz w roku - strzyża, i dwa razy w roku korekta zębów i paznokci. Cena ustalana jest indywidualnie i zależy od ilości alpak, doliczany jest też kosztu dojazdu w zależności od odległości w kilometrach jaką ma pokonać osoba wykonująca te zabiegi.
• Krycie i pobyt alpaki na czas stanówki.

6. Inne koszty:

• Zużycie energii elektrycznej i paliwa;
• Naprawy;
• Zakup niezbędnych narzędzi: łopata, widły, taczki, wiadra, deski, gwoździe, siatka etc.
• Zakup materiałów na potrzeby zajęć w edukacji czy terapii z alpakami.

Opłacalność hodowli alpak - przychód z hodowli alpak:

W zależności od kierunku użytkowania alpak opłacalność hodowli alpak będzie bardzo różna i uzależniona od czasu, jaki upłynął od założenia hodowli oraz od ilości posiadanych zwierząt.

W pierwszym roku hodowli bardzo trudno jest uzyskać dochód. Może on być niewielki i pochodzić jedynie ze strzyży runa i jego zbycia lub przetworzenia, co znacznie podniesie cenę jednostkową za kg. Z ogłoszeń na olx wynika, że cena 1 kg surowego runa kształtuje się w przedziale 50 – 100 zł, 1 kg przędzy bebe alpaca 600 – 700 zł za kg, a kołdrę wypełnioną włóknem alpak o wymiarach 160 x 200 m można kupić w cenie od 1200 zł do 1600zł.

W przypadku włókna alpak od kilku lat zaobserwowano nowe „dziewiarskie” hobby takie jak robótki ręczne na drutach, prezentując w ten sposób modową stronę przędzy. Ten nowy sposób dziania stopniowo staje się trendem i może otworzyć nowe rynki dla wysokiej jakości alpakowej przędzy w atrakcyjnych kolorach. Obserwuje się również powrót praktyki tkackiej, jako hobby lub sposób na posiadanie unikalnych wyrobów odzieżowych i użytkowych.

Opłacalność hodowli alpak zapewniają też przeszkolone alpaki do pracy w turystyce i rekreacji, czy wspomaganiu terapii. Należy jednak pamiętać, że alpaki nie powinny być zbyt mocno obciążone towarzystwem człowieka i mogą pracować co drugi dzień.

Spacery z alpakami są najłatwiejszą formą zarobkowania. Jak wynika z portalu olx oraz ofert na internetowych stronach właścicieli alpak, cena za godzinę spaceru jest bardzo zróżnicowana od 30 zł do 100 zł. Jest to też cena umowna między właścicielem alpak a klientem.

Wspomaganie terapii z udziałem alpak generuje wyższy dochód, ponieważ dochodzą do tego kwalifikacje terapeuty człowieka i zwierzęcia wspomagającego terapię. Szkolenie w tym zakresie wymaga poświęcenia dużej ilości czasu i zapoznania się z konkretnym przypadkiem, którego terapia będzie wspomagana, jednak koszty ustalane są indywidualnie.

Kolejną formą zarobkowania mogą być usługi edukacyjne z alpakami, które oferują indywidualni hodowcy, czy zagrody edukacyjne. W ofercie zajęć stacjonarnych najczęściej można znaleźć warsztaty z wykorzystaniem włókna alpak, zajęcia plastyczne, opowieści o alpakach itd. Często też alpaki przewożone są na zajęcia do placówek takich jak: przedszkola, szkoły, domy kultury, hospicja, czy kluby seniora. Alpaki uczestniczą też w imprezach plenerowych, festynach, targach, konferencjach. Każda forma zajęć generuje dochód, w zależności od grupy docelowej. Na potrzeby klientów indywidualnych przygotowywane są też przyjęcia urodzinowe czy okolicznościowe.

W przypadku dobrej jakości samców – reproduktorów, hodowcy uzyskują też dochód z krycia.

Ceny takiej usługi są bardzo zróżnicowane od 500 do 1000 zł, jednak mogą być też wyższe.

Samice, przy odpowiednim zarządzaniu rozrodem, każdego roku mogą rodzić młode, powiększając dochód z hodowli zarówno wtedy, kiedy zwierzę zostaje w hodowli, jak i odchowane do sprzedaży.

Sprzedaż odchodów alpak jako nawozu również dostarcza dochodu, w ostatnim czasie zaobserwowano większe zainteresowanie uprawami ekologicznymi, gdzie nawóz ten znajduje wykorzystanie.

Opłacalność hodowli alpak - pozafinansowe korzyści z hodowli

Korzyści z hodowli alpak jest wiele m.in.:

•  hodowla może przyczynić się do zmniejszenia migracji zarobkowej z regionów nieuprzemysłowionych,
• generuje miejsca pracy dla: bezrobotnych, emerytów czy kobiet po urlopie macierzyńskim, które mają utrudniony powrót na rynek pracy, a także absolwentów kierunków rolniczych,
• wspiera rozwój przemysłu włókienniczego,
• rozwój agroturystyki i zagród edukacyjnych,
• wspomaganie terapii,
• resocjalizacji środowisk zmarginalizowanych,
• ochronie środowiska, wywierają mniejszy nacisk na grunt w porównaniu z innymi zwierzętami gospodarskimi, nie powodują erozji gleby,
• wypas na terenach zdegradowanych i odłogowanych wygryzając roślinność,
• wydzielają mniejszą ilość metanu w porównaniu z przeżuwaczami o podobnej masie ciała.

Jak widać opłacalność hodowli alpak to nie wszystko - hodowla tych zwierząt ma wiele korzyści, także pozamaterialnych.

cdr.gov.pl/fot.pixabay