Ptaszyniec jest maleńkim roztoczem, który niezwykle trudno dostrzec gołym okiem. Jest również jednym z najbardziej szkodliwych i dokuczliwych pasożytów drobiu.

Roztocz ten żeruje głównie w ogromnych skupiskach w fermach hodowlanych kur i innych ptaków domowych. Najbardziej narażone na atakach ptaszyńca są kury, perliczki, indyki, bażanty, gołębie, a także ptactwo dzikie, liczne ssaki. Może także atakować ludzi. W poniższym artykule dowiesz się jak skutecznie zwalczyć tego pasożyta.

Budowa ptaszyńca kurzego

Ptaszyńca kurzego charakteryzuje spłaszczone i podłużnie owalne ciało. Jest szary i osiąga długość do 0,75 mm. Po nassaniu się krwi roztocze przybierają kształt prawie kulisty i ubarwienie czerwone, osiągając długość nawet do 1 mm. Z kolei fazy rozwoju osobniczego tego roztocza to: jaja, larwy, protonimfy i deutonimfy oraz imago. Cykl rozwojowy przebiega bardzo szybko i już w ciągu 7 dni z larw mogą powstać osobniki dorosłe. Na masowe pojawianie się ptaszyńców w okresie od późnej wiosny do jesieni ma wpływ wysoka płodność samic oraz krótki cykl rozwojowy. Natomiast stosunkowo chłodne lato może spowodować spowolnienie ich rozwoju. Niestety, ptaszyńce doskonale przystosowały się do pasożytniczego trybu życia, dzięki czemu są odporne na długie okresy bez dostępu do picia i pożywienia (bez pokarmu mogą przeżyć nawet kilka miesięcy).

Szkody wyrządzone przez ptaszyniec

Eksperci ostrzegają, że ptaszyńce wywołują niedokrwistość, świąd, niepokój i bezsenność ptaków. Przyczyniają się także do sporych strat produkcyjnych, poprzez: pogorszenie kondycji ptaków, gorsze wykorzystanie karmy i obniżenie nieśności u kur niosek. Ponadto stres wywołany przez ptaszyniec powoduje pobudzenie u kur, zaczynają się dziobać, prowadząc do uszkodzeń ciała, a nawet kanibalizmu.

Jeśli ptaszyniec zaatakuje pisklęta, to te padają masowo, a starsze ptaki na ich skutek chudną i mocno słabną. Natomiast zintensyfikowane ataki ptaszyńców wywołują u drobiu anemię. Ptaszyńce dość często lubią przenosić się na powierzchnię ludzkich rąk i nóg. Ciało da nam o tym znać poprzez pojawienie się na naszej skórze świądu ,zaczerwień i obrzęków.

Najchętniej wybieranymi przez te roztocza miejscami do życia są drobne szpary, szczeliny ścian i podłóg, gniazda niosek, a także szpary parapetów, strychów oraz zakamarki spoin dachowych.

Ptaszyniec – metody zwalczania

Do tradycyjnych metod zwalczania ptaszyńca możemy zaliczyć:

– wszelkie działania profilaktyczne, którą mają na celu zapobieganie przedostaniu się ptaszyńców do obiektów hodowlanych. Możemy zapobiec dostaniu się roztoczy poprzez kontrolę ich źródeł pochodzenia, czyli np.: czyszczenie sprzętu, klatek i wytłaczanek na jaja,
– prowadzenie w kurnikach monitoringu pojawienia się roztoczy. Jedną z pierwszych oznak pojawienia się roztoczy na fermie może być narastający niepokój ptaków w momencie zgaszenia światła w pomieszczeniach oraz plamki krwi na skorupkach jaj,
– skuteczne przeprowadzanie fizycznych jak i chemicznych metod likwidacji roztoczy.

Można powstrzymać ptaszyniec również za pomocą metod mechanicznych. Czyszczenie mechaniczne to odkurzanie, mycie wodą, mycie roztworami związków powierzchniowo czynnych (detergentami), stosowanie nośników mineralnych (talk, krzemionka). Czyszczenie mechaniczne jest wymagane, a wręcz konieczne w każdym przypadku.

Trzeba mieć świadomość, że użycie detergentów jest skuteczne dopiero wtedy, gdy dojdzie do bezpośredniego kontaktu preparatu z pasożytem. Preparaty z krzemionką mają postać proszku do opylania albo zawiesiny do oprysku. Specjaliści zalecają wykonywanie czynności opylania lub opryskiwania podczas przerw produkcyjnych oraz w okresie nieśności kur.

Ptaszyniec – metoda zwalczania akarycydami

Najbardziej skuteczną metodą pozbycia się ptaszyńca jest stosowanie chemicznych środków roztoczobójczych, czyli akarycydów. Aby akarycydy były skuteczne, trzeba nimi pod wysokim ciśnieniem opryskać podłogi, ściany, sufity, okna i gniazda. Skuteczność dezynsekcji zależy od stopnia mechanicznego wyczyszczenia obiektu. Planując zabieg, należy pamiętać, aby koncentrować oprysk na miejscach gromadzenia się skupisk ptaszyńców. W zależności od typu prowadzenia hodowli są to następujące miejsca:

– w hodowlach rusztowych: dolne powierzchnie rusztów, budki lęgowe;
– w hodowlach ściółkowych: gniazda, ściółka, budki lęgowe;
– w hodowlach klatkowych: pasy transmisyjne, na powierzchni karmników, w szczelinach klatek, wewnątrz elementów profilowanych.

Przed przystąpieniem do zabiegu dezynsekcji należy sprawdzić, czy na fermie nie występują gryzonie, jeżeli są, należy przeprowadzić zabieg deratyzacji. Hodowcy najchętniej korzystają z tych preparatów: SCORPION SC, ASTICK FORTE, GALTOX B, POULTRY SHIELD, NUVAN 7 i SCORPIOL.

Tenże zabieg powinno wykonywać się w przerwach pomiędzy cyklami produkcyjnymi, a jednorazowy zabieg może nie przynieść efektów zniszczenia ptaszyńca. Z kolei pierwszy zabieg wykonuje się w okresie od 3 do 5 dni po usunięciu ptaków z obiektu.

Czytaj też: Choroby drobiu – pasożyty zewnętrzne mogą siać spustoszenie

źródła:lodr.pl/fot.wikipedia,pixabay