O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

29-01-2015

Autor: Świat Rolnika

Czy warto hodować bydło mięsne?

Brak grafiki

Od czasu zatrudnienia na uczelni (1985r) moje zainteresowania naukowe zmierzały w kierunku problematyki utrzymania i hodowli bydła mięsnego. Badania w zakresie ekologicznego i ekstensywnego systemu utrzymania bydła mięsnego rozpocząłem już w latach dziewięćdziesiątych...

Czy warto hodować bydło mięsne? 


Od czasu zatrudnienia na uczelni (1985r) moje zainteresowania naukowe zmierzały w kierunku problematyki utrzymania i hodowli bydła mięsnego. Badania w zakresie ekologicznego i ekstensywnego systemu utrzymania bydła mięsnego rozpocząłem już w latach dziewięćdziesiątych. Brałem udział w badaniach nad efektywnością krzyżowania towarowego włoskich ras bydła mięsnego (chianina, marchigiana i piemontese) z krowami polskich ras. Wyniki prowadzonych badań zostały wykorzystane w przygotowaniu „Programu rozwoju hodowli bydła mięsnego w Polsce”. W 1997 roku przeprowadziłem ocenę wartości rzeźnej buhajków ras: charolais, welsh black i czarno białej metodą EUROP. Wykazałem przydatność i potrzebę prowadzenia oceny wartości rzeźnej (metodą poubojową) w różnicowaniu ceny skupu żywca i poprawianie opłacalność produkcji. Prowadziłem również badania nad zmiennością składu mleka w poszczególnych frakcjach doju.  Tematyką oceny kondycji ciała krów mlecznych (BCS) zajmuję się od wielu lat. Analizowałem współzależności kondycji ciała krów z niektórymi parametrami mleczności, rozrodu i wybranymi parametrami krwi. Wykonałem badania dotyczące kondycją krów wysokowydajnych w okresie okołoporodowym i je wpływem na poziomem wybranych wskaźników biochemicznych krwi. Badania dotyczące zmian kondycji krów zasuszonych i jej wpływu na odchów cieląt. Prowadzę pilotażowe badania dotyczyły wpływu promieniowania bliskiego podczerwieni (NIR) na skład krwi, poziom aktywności erytrocytów i płytek krwi. Rozwój zwoju dalszego nerwu błędnego  Badania wpływu czynników żywieniowych na rozwój zwojów nerwowych u nowo narodzonych cieląt, u większości ssaków są wciąż mało poznane. Przeprowadzone badania mikroskopowo-elektronowe wskazują na istniejącą asymetrię rozwojową dotyczące zwojów strony lewej i prawej. Większość moich badań zmierza w konsekwencji do podniesienia zdrowotności zwierząt. W efekcie prowadzonych badań powstało wiele publikacji, opracowań i wdrożeń.

W Polsce istnieją sprzyjające warunki dla hodowli bydła. Posiadamy niewykorzystany potencjał trwałych użytków zielonych (TUZ) łąk i pastwisk. W strukturze użytków rolnych (60 % obszaru kraju) TUZ stanowią ponad 21%. Polska ma przyznane „ kwoty mięsne”, które pozwalają nam zwiększyć pogłowie krów w typie mięsnym.  Istnieje wiele gospodarstw, w których nie ma warunków dla utrzymania wysokowydajnych krów lub występują trudności w sprzedaży mleka. Rozwinięcie mniej skomplikowanej produkcji – żywca wołowego  może być w tym przypadku dobrą alternatywą. Należy sobie uświadomić, że zbliża sie okres uwolnienia kwot mlecznych. Postawi to wielu producentów przed dylematem: co zrobić z mlekiem? Może wzorem innych gospodarstw unijnych powinniśmy pomyśleć - przygotować się do lokalnej produkcji serów?  Co mogą zrobić gospodarstwa utrzymujące dotychczas bydło mleczne, które nie wytrzymają konkurencji w mlecznym kierunku użytkowania? Gospodarstwa takie powinny rozważyć alternatywę przestawienia produkcji na mięsny kierunek użytkowania. Dlatego też planowane jest  dalsze zwiększanie pogłowia bydła mięsnego, zarówno czystorasowego, jak i mieszańców. Obecnie utrzymuje się w kraju około 50 tyś. krów (zarejestrowanych), w tym 25 tyś. czystorasowych pod kontrolą użytkowości mięsnej. Jednym z ważniejszych postulatów programu rozwoju produkcji żywca wołowego jest poprawa jego jakości i promocja spożycia mięsa kulinarnego. Nadal jesteśmy konkurencyjni w UE w aspekcie kosztów produkcji, posiadamy również możliwości zwiększenia eksportu żywca wołowego.
 Warto pamiętać, że bydło mięsne nie stanowi konkurencji dla bydła mlecznego. Pozwala jednak na pełne wykorzystanie trwałych użytków zielonych, zagospodarowanie nieużytków,  tanich pasz gospodarskich oraz odpadów przemysłu rolno-spożywczego. Zasadą mięsnego kierunku użytkowania bydła jest wykorzystanie krów tylko do rozrodu i wychowu cieląt. Mogą być one później przeznaczone do dalszego opasu, a jałówki do reprodukcji w różnego typu stadach.
Do sprzyjających uwarunkowań rozwoju mięsnego użytkowania bydła należą:
Ekstensywny system utrzymania w oparciu o TUZ.
Minimalne wymagania względem pomieszczeń inwentarskich.

Niskie zapotrzebowanie kapitałowe na rozwój bazy paszowej i środków technicznych produkcji, czy zakup zwierząt (z wyjątkiem czystorasowych).

Niewielkie zapotrzebowanie na siłę roboczą.
Wymagania paszowe zróżnicowane (dominują pasze objętościowe i gospodarcze).

Powierzchnia łąk i pastwisk, poprzez wykorzystanie rolnicze, jest uzależniona od niezbędnych nakładów finansowych warunkujących opłacalność produkcji. Warta zatem rozpatrzenia wydaje się idea powrotu do ekstensywnego chowu zwierząt.
Ekstensywny system utrzymania i półintensywny  system żywienia w oparciu o pełne  wykorzystanie TUZ stanowi najbardziej  racjonalny i ekonomicznie uzasadniony system  produkcji wysokiej jakości wołowiny. System chowu zawiera jednak skoordynowany układ elementów: organizacyjnych, technologii utrzymania zwierząt, pielęgnacji, żywienia i użytkowania, dobrostanu, technologii wypasu lub utrzymania zimowego stada podstawowego, czy też pomieszczeń.  Warunkują one fizjologiczną efektywność reprodukcyjną, a ta decyduje w około 35% o wyniku ekonomiczny produkcji. Hodowca przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu hodowli lub chowu bydła w typie mięsnym powinien zdać sobie kilka pytań. Jakie są moje oczekiwania? Ma to być moje główne czy dodatkowe źródło dochodu?  Czy mam warunki do chowu, hodowli? Jaką strategię postępowania mam przyjąć? Czy będzie to opłacalne? Jaki system produkcji mam przyjąć? Oszacowaliśmy że efektywność produkcji zależy od 3 podstawowych grup czynników: 60-65% to reprodukcja (rozród, odchów cieląt), 30-35% technologia chowu (środowisko, organizacja i ekonomia),  5-10% genotyp (rasa, poubojowa wartość rzeźna, cechy kulinarne mięsa). Od system chowu zależy efektywność produkcji, np. systemy kombinowane - chowu bydła mięsnego z ograniczonym (dawkowanym) dostępem do pastwiska lub bez pastwiska, przy utrzymaniu alkierzowo-okólnikowo-wybiegowym.  Żywienie i pasze, pielęgnacja, utrzymanie zimowe, pomieszczenia, itp. Decydują w około 32% o wyniku ekonomicznym (opłacalności produkcji).
Program rozwoju i chowu bydła mięsnego powinien przewidywać również zwiększenie zakresu krzyżowania towarowego mniej wydajnych krów mlecznych z buhajami ras mięsnych.

Utrzymując zwierzęta należy pamiętać - obok pasji należy posiadać solidną wiedzę.

Autor: prof. Maciej Adamski/SR 

swiatrolnika.info 2023