Talk icon

Informacje

15-06-2020

Autor: Piotr Woźniak

Eksport żywności w Polsce z pierwszym od lat spadkiem. 8 proc. w dół!

Eksport żywności

W tym roku wartość eksportu polskiej żywności wyniesie 28,9 mld euro, co oznacza spadek o 8 proc. w ujęciu rocznym – prognozują analitycy SpotData w raporcie przygotowanym na zlecenie Santander Bank Polska. Eksport żywności z Polski rósł nieprzerwanie od czasu wejścia naszego kraju do UE.

Eksport żywności, a kwestia popytu

Widoczne od marca osłabienie popytu na rynkach zagranicznych uderzyło głównie w eksport mięsa wołowego, drobiowego i wieprzowego oraz przemysł eksport zywnosci spadek czerwiecmleczarski. W III lub IV kwartale 2021 roku eksport żywności z Polski wróci jednak do poziomu sprzed kryzysu, czemu sprzyjać będzie konkurencyjność cenowa i jakościowa polskich artykułów rolno-spożywczych. W długiej perspektywie polskie firmy mogą nawet umocnić pozycję na zagranicznych rynkach.

Przez wiele lat przyzwyczailiśmy się do ciągłych wzrostów eksportu polskiej żywności. Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej tylko raz, w 2009 roku, odnotowaliśmy spadek w relacji rocznej i był on niewielki, bo zaledwie 2-proc. W ciągu tych kilkunastu lat eksport polskiej żywności zwiększył się aż sześciokrotnie

– mówi Grzegorz Rykaczewski, analityk sektora rolno-spożywczego Santander Bank Polska.

Eksport żywności, a początek roku

Również początek tego roku był pod tym względem bardzo dobry: w pierwszych dwóch miesiącach wartość eksportu żywności z Polski był o 8 proc. wyższy w relacji rocznej. Sytuację zmieniła jednak pandemia koronawirusa, ponieważ w marcu i kwietniu nastąpił duży spadek sprzedaży eksportowej.

Wszystko wskazuje na to, że w II kwartale wartość eksportu w relacji rocznej może być niższa o 20–30 proc.

– wskazuje Grzegorz Rykaczewski.

Gwałtowne osłabienie popytu eksportowego jest wynikiem załamania gospodarki w krajach, które są dla Polski największymi partnerami handlowymi. To efekt administracyjnego zablokowania kanałów sprzedaży w związku z pandemią. W tej chwili poszczególne kraje Unii Europejskiej stopniowo znów je uruchamiają i odmrażają swoje gospodarki. Mimo to skutki pandemii mogą być odczuwalne jeszcze przez dłuższy czas – wskazują analitycy w raporcie „Szok. I co dalej? Ścieżki eksportu żywności z Polski w czasie recesji wywołanej epidemią COVID-19”, przygotowanym na zlecenie Santander Bank Polska przez SpotData.

Problemy międzynarodowe, a eksport żywności

Otoczenie międzynarodowe dla eksportu jest obecnie dosyć trudne. Mówimy o spowolnieniu, a nawet o recesji gospodarczej zarówno w Unii Europejskiej, jak i na świecie. To wszystko będzie przekładać się na sprzedaż eksportową, w tym eksport żywności, i będzie mieć wpływ zarówno na jej wolumen, jak i na wartość

– mówi analityk Santander Bank Polska, który analizuje eksport żywności z Polski.

Widoczne od marca osłabienie popytu na rynkach zagranicznych, spowodowane m.in. przez zamrożenie branży gastronomicznej, uderzyło głównie w eksport mięsa wołowego i drobiowego, a po części także w przemysł mleczarski. W wyniku zmian na światowych rynkach ucierpiała również sprzedaż wieprzowiny. Co istotne, w ubiegłym roku te cztery podsektory krajowej branży spożywczej odpowiadały za prawie 25 proc. całego eksportu żywności.

Odczuły to wszystkie sektory, które produkowały towar wykorzystywany bezpośrednio przez branżę HoReCa. W mniejszym stopniu natomiast dotknięte zostały zakłady produkujące towary przetworzone, które w tej formie trafiały bezpośrednio do sprzedaży detalicznej w innych krajach. Sektorem, który bardzo dobrze poradził sobie w tej sytuacji, okazał się sektor zbóż, notując w I kwartale br. rekordowe wyniki eksportu

– wskazuje Grzegorz Rykaczewski.

Czytaj także: Zielony Ład – rolnicy w nowej rzeczywistości. Komisarz Wojciechowski, minister Ardanowski i inni eksperci

Eksport żywności – kto odczuł spadki?

Oprócz producentów wyrobów mącznych na skutki pandemii najmniej narażeni są także producenci przetworów z mięsa oraz wyrobów z czekolady.
Analitycy prognozują, że w sumie eksport żywności z Polski spadnie w tym roku o 8 proc. do wartości ok. 28,9 mld euro. Do poziomu sprzed kryzysu wróci natomiast w III lub IV kwartale 2021 roku.

Naszym zdaniem eksport żywności w kolejnych kwartałach będzie się odbudowywał, jednak będzie to proces stopniowy

– wskazuje ekspert.

Pamiętajmy, że, po pierwsze, spodziewany w tym roku 8-proc. spadek wartości eksportu – choć wydaje się wysoki – oznacza powrót do poziomu z lat 2018–2019. Wciąż mówimy więc o utrzymaniu wysokiego poziomu. Po drugie, żywność jest dość odporna na wahania koniunktury gospodarczej na świecie. Dane historyczne pokazują, że spadek PKB o 1 proc. obniża łączny eksport z Polski o około 2,5 pkt proc. W przypadku żywności natomiast ten spadek jest jeszcze niższy i wynosi ok. 1,4 pkt proc. Dzięki temu polskie artykuły rolno-spożywcze mogą się obronić w tej trudniejszej sytuacji.

Eksport żywności z problemami nie tylko w Polsce

Światowa Organizacja Handlu prognozuje w tym roku spadek aktywności handlowej na świecie rzędu 15–35 proc., co oznacza, że eksport żywności z Polski ucierpi mniej niż cały handel międzynarodowy. Jego odbudowie powinna sprzyjać konkurencyjność cenowa i jakościowa polskich artykułów rolno-spożywczych. Z kolei głównym czynnikiem ryzyka cały czas pozostaje sytuacja epidemiologiczna. Jeśli będzie się poprawiać, warunki do wzrostu eksportu będą dobre. W przypadku drugiej fali pandemii sprzedaż żywności z Polski znów napotka poważne problemy.

Co jednak istotne, państwa w Europie i na świecie mają już dziś większe doświadczenia w walce z pandemią. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że będą lepiej przygotowane do drugiej fali i nawet jeśli ona wystąpi, to nie spowoduje zamrożenia gospodarek

– ocenia Grzegorz Rykaczewski.

Analitycy wskazują, że w warunkach cięcia kosztów przez zachodnich producentów firmy z Polski mają wręcz możliwość awansowania w łańcuchach dostaw. Są konkurencyjne cenowo i jakościowo, co działa na ich korzyść w czasach, gdy duże koncerny szukają oszczędności. Co istotne, mają już także doświadczenie funkcjonowania w szybko zmieniającej się rzeczywistości na rynkach zagranicznych i – jak pokazała ostatnia dekada – kryzysy mogą w dłuższym okresie wychodzić im na dobre. Eksport żywności z Polski cierpi na obecnych kłopotach.

Dochody konsumentów w krajach Europy Zachodniej i Środkowej będą kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na sprzedaż artykułów spożywczych w krótkim terminie. Spadek dochodów konsumentów w UE z pewnością odbije się w jakimś stopniu na popycie na polską żywność, ale będzie to raczej czynnik krótkoterminowy. Jednak długofalowo może on wspierać sprzedaż, ponieważ europejski konsument – pod presją niższych dochodów, a wyższych wydatków – będzie szukać towarów tańszych, ale wysokiej jakości. Polskie artykuły spożywcze świetnie wpisują się w te oczekiwania

– mówi ekspert Santander Bank Polska.

Tendencje protekcjonistyczne, a eksport żywności

Analitycy wskazują, że w długiej perspektywie istotne ryzyko dla eksportu żywności z Polski mogą też stwarzać tendencje protekcjonistyczne pojawiające się w niektórych krajach rozwiniętych. Część polityków zapowiada już w tej chwili zmniejszenie roli importu w dostawach żywności. Ucierpi także eksport żywności z Polski.

Pandemia spowodowała, że w wielu krajach Unii Europejskiej głośna stała się narracja dotycząca przeniesienia części produkcji na rynek lokalny. Mówimy też o produkcji żywności. Tymczasem Polska jest ważnym dostawcą żywności na rynek UE, która jest naszym największym rynkiem zbytu

– wskazuje Grzegorz Rykaczewski.

Analityk Santander Bank Polska podkreśla też, że w tym roku można spodziewać się zmiany struktury eksportu żywności z Polski. Polskie firmy będą raczej szukały rynków zbytu tam, gdzie zamrożenie gospodarki trwało najkrócej, a negatywny wpływ społeczny pandemii był najmniejszy. Dlatego eksport do krajów takich jak Włochy, Hiszpania czy Wielka Brytania może chwilowo spaść.

Wzrost może nastąpić z kolei w naszym rejonie Europy Środkowej, w tym również w Niemczech

– mówi.

Wyzwania stojące przed branżą spożywczą, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii eksportu, będą głównym tematem bezpłatnego webinaru dla przedsiębiorców „Ścieżki eksportu żywności z Polski w czasie recesji wywołanej epidemią COVID-19”, organizowanego 16 czerwca przez Santander Bank Polska i SpotData.

Newseria/jac/fot. pixabay

 

swiatrolnika.info 2023