Bartnictwo jest wpisane w tradycje polskich Lasów Państwowych. Tradycja ta, mimo upływu lat nie zanika. Łódzcy leśnicy realizują projekt, którego celem jest przekazanie wiedzy i umiejętności z zakresu kultury bartniczej nowemu pokoleniu bartników. Zajęcia dla przyszłych bartników odbywają się w czterech nadleśnictwach łódzkiej RDLP: Spale, Smardzewicach, Piotrkowie i Opocznie. Jednak tradycja ta promowana jest również przez inne leśnictwa, które nie biorą udziału w projekcie.

Bartnictwo – długowieczna tradycja

Łódzcy leśnicy realizują projekt „Bartnictwo Puszczy Pilickiej”, którego celem jest przekazanie wiedzy i umiejętności z zakresu kultury bartniczej nowemu pokoleniu bartników. Projekt jest realizowany przez Piotrkowskie Towarzystwo Przyrodnicze przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura Ludowa i Tradycyjna”. Zajęcia dla przyszłych bartników odbywają się w czterech nadleśnictwach łódzkiej RDLP: Spale, Smardzewicach, Piotrkowie i Opocznie.

Co najciekawsze, tradycyjne bartnictwo przetrwało do dziś na terenie Puszczy Pilickiej. Mistrz tradycji, czyli bartnik, który poprowadzi zajęcia, hoduje pszczoły w barciach wykonanych w żywych drzewach i wykorzystuje tradycyjne narzędzia oraz sposoby wchodzenia do barci za pomocą leziwa. Część szkolenia będzie polegała na przeglądzie istniejących barci, przygotowaniu ich do sezonu oraz podbieraniu miodu. Wytypowane zostaną również drzewa, w których terminatorzy wykonają barcie.

Oprócz tego, uczniowie dowiedzą się jak przeprowadzić wiosenny przegląd barci, nauczą się wykorzystania tradycyjnych narzędzi do wykonania barci i do wchodzenia do niej, podbierania miodu czy wykonania barci w żywym drzewie.

Projekt „Bartnictwo Puszczy Pilickiej” rozpoczął się w czerwcu i potrwa do końca roku. Już jesienią, na podsumowanie projektu, a także dla popularyzacji bartnictwa, wśród lokalnej społeczności Nadpilicza odbędzie się „Dziejobranie”. W trakcie imprezy będzie można zobaczyć między innymi miodobranie z pobliskiej barci, pokazowe wykonanie kłody bartnej przez młodych bartników oraz pokaz wchodzenia do barci na tradycyjnym leziwie.

Trzy z czterech nadleśnictw biorących udział w projekcie „Bartnictwo Puszczy Pilickiej” już wcześniej rozpoczęły przygodę z pszczołami i tradycyjnym bartnictwem. W Nadleśnictwie Spała już jest 14 barci, w Nadleśnictwie Smardzewice – cztery, Piotrkowie – dwie oraz jedna naturalna barć w lipie przy biurze nadleśnictwa, zamieszkana przez pszczelą rodzinę od sześciu lat. Jedynie Nadleśnictwo Opoczno dopiero w tym roku włączyło się w pszczele działania.

Krowy też się pocą! Jak dbać o zwierzęta podczas upałów?

Bartnictwo w innych regionach

Dodatkowo Nadleśnictwo Spała ma bardzo duży wkład w powrót pszczół do lasu  polskie bartnictwo. W 2006 roku na zaproszenie Spalskiego Parku Krajobrazowego do Spały zawitało dwóch bartników z Baszkirii (azjatycka część Rosji), którzy w kilku wiekowych sosnach wydrążyli barcie i nauczyli zapomnianego fachu między innymi leśniczego Andrzeja Pazurę. W 2015 roku odbyły się pierwsze warsztaty bartnicze, które wciąż są kontynuowane, a dwa lata później odbyła się Międzynarodowa Konferencja „Dekada Polskiego Bartnictwa".

Bartnictwo rozwija się również w Nadleśnictwach, które nie biorą udziału w omawianym projekcie. W Nadleśnictwie Skierniewice w tym roku pszczelimi rodzinami została zasiedlona barć oraz kłoda bartna. W leśnictwie Łasieczniki dwa lata temu wydrążono barć w starej sośnie i zasiedlono ją rok później. Niestety pszczela rodzina ucierpiała podczas jednej z ubiegłorocznych burz, po tym jak w drzewo uderzył piorun, który spowodował pożar barci i śmierć wszystkich pszczół.

W tym roku jednak podjęto kolejną próbę jej zasiedlenia. W ocenie specjalisty, miejscowego pszczelarza, który zainicjował i przeprowadził cały proces, pszczoły dobrze zareagowały na przeniesienie i wszystko powinno zakończyć się powodzeniem. Zasiedlono również kłodę bartną z leśnictwa Kaczew (uroczysko Bartnica). Łącznie w obu lokalizacjach wprowadzono do środowiska leśnego kilka tysięcy zapylaczy. Leśnicy mają nadzieję, że tym razem wszystko pójdzie zgodnie z planem i pszczoły utrzymają się w skierniewickich lasach na długie lata.

lasy.gov.pl/fot. Arch. RDLP w Łodzi, Nadleśnictwo Skierniewice