Wspólne Centrum Badawcze publikuje raport na temat wpływu strategii "bioróżnorodność" i "od pola do stołu" na rolnictwo. Copa-Cogeca zadaje pytanie jak zakopać kompromitujące sprawozdanie? Komisja Europejska właśnie dała nam lekcję mistrzowską! W środku wakacji Wspólne Centrum Badawcze (JRC) opublikowało długo oczekiwany raport [1] na temat wpływu czterech wybranych celów strategii bioróżnorodności i "od pola do stołu". Rzadko zdarza się, aby sprawozdanie było tak ostrożne, aby nie powiedzieć tego, co powinno powiedzieć: niezależnie od rozważanych scenariuszy. Skutkiem tych strategii będzie bezprecedensowe zmniejszenie zdolności produkcyjnej UE i dochodów jej rolników. Największa część ograniczenia emisji pochodzących z rolnictwa, osiągniętego dzięki tym strategiom, zostanie zniwelowana przez wyciek zrównoważonego rozwoju do krajów trzecich, wynikający z tej utraty produkcji!

Gdzie jest ocena skutków regulacji?

Od ponad roku wszystkie zainteresowane strony reprezentujące sektor rolny w Brukseli wzywają do przeprowadzenia oceny wpływu strategii "Farm to Fork” [link2]. Społeczność rolnicza, świadoma wyzwań i koniecznych przemian, była chętna do solidnej dyskusji na ten temat. Jednak w obliczu milczenia Komisji i braku opracowania studium, temat ten stał się sam w sobie kwestią polityczną. Copa i Cogeca były więc zaskoczone, że "sprawozdanie techniczne" na ten temat zostało opublikowane w zeszłym tygodniu, w środku lata, podczas gdy większość zainteresowanych stron UE jest na rocznym urlopie, bez żadnej zapowiedzi i przy minimalnym poziomie komunikacji. Przypomnijmy sierpień jest miesiącem urlopowym, nie pracuje w tym czasie większość instytucji, PE oraz przedstawiciele organizacji.

Nie nazywajcie tego "oceną wpływu" – mówią autorzy. Podkreślają oni dalej, że dokument ten nie jest kompleksową oceną, ponieważ niektóre cele nie zostały uwzględnione lub zostały uwzględnione tylko częściowo, a zastosowany model ma pewne ograniczenia w ocenie złożonych skutków omawianych celów. Czy możliwe byłoby zaproponowanie kiedyś w pełni wyczerpującej analizy skutków "od pola do stołu", czy też jest to próba zabawy słowami? Jasne jest, że wnioski przedstawione w tym raporcie idą w tym samym kierunku, co wnioski z większości badań już przeprowadzonych na ten temat [3].

Czeka nas wielki spadek produkcji

Biorąc pod uwagę jego treść, Copa i Cogeca z zadowoleniem przyjmują to sprawozdanie i zgadzają się z autorami, że "wnioski z niego płynące są ważne z punktu widzenia polityki". Niezależnie od rozważanego scenariusza, wszystkie sektory wykazują spadek produkcji od 5% do 15%, przy czym najbardziej dotknięte są sektory hodowlane. Zmiany w produkcji doprowadziłyby do zmniejszenia pozycji eksportowych netto w przypadku zbóż, wieprzowiny i drobiu oraz do pogłębienia deficytu handlowego UE w przypadku nasion oleistych, owoców i warzyw, wołowiny, mięsa baraniego i koziego. Tymczasem, niezależnie od scenariusza, ceny produkcji wykazują wzrost netto o około 10 %, co ma negatywny wpływ na dochody większości rolników.

Jednak najważniejszym punktem sprawozdania z punktu widzenia Copa i Cogeca są oczekiwane skutki tej strategii: sprawozdanie pokazuje, że strategie "od pola do stołu" i różnorodności biologicznej w połączeniu z nową WPR mogą pomóc w zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych z sektora rolnego o 28,4% do 2030 roku. To sprawia, że niektóre organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska twierdzą, że strategie te przyniosą oczekiwane rezultaty [4]. Uzasadnienie to zatrzymuje się w połowie drogi. Jednym z głównych wniosków raportu jest to, że ponad połowa oczekiwanej redukcji emisji gazów cieplarnianych we wszystkich scenariuszach jest zastąpiona przez równoważny wzrost emisji gazów cieplarnianych w krajach trzecich!

Czytaj także: Kim naprawdę jest Janusz Wojciechowski?

To sprawozdanie, nawet przy zachowaniu wszystkich środków ostrożności, które należy wziąć pod uwagę w odniesieniu do jego metodologii i zakresu, potwierdza wiele z naszych analiz. Nowa WPR pozwoli rolnikom na dokonanie niezbędnych zmian w celu zwiększenia naszego zrównoważonego rozwoju, nie będzie to "status quo", jak lubią powtarzać niektóre brukselskie organizacje pozarządowe. Jednak strategie takie jak "Farm-to-Fork" czy "Biodiversity" stworzą coraz większą lukę w praktykach i konkurencyjności w stosunku do naszych międzynarodowych konkurentów. Jeśli nie chcemy organizować przenoszenia części naszego rolnictwa do krajów trzecich, Unia Europejska musi być tak samo ambitna w swojej polityce handlowej, jak w przypadku strategii wewnętrznych. Dziś tak po prostu nie jest. Ta wielka rozbieżność będzie na dłuższą metę nie do zniesienia dla naszych rolników i spółdzielni – powiedział Pekka Pesonen, Sekretarz Generalny Copa-Cogeca, podsumowując ten raport.

Dla Copa i Cogeca, wnioski z tego badania powinny zaalarmować zainteresowane strony daleko poza społecznością rolniczą i wywołać debatę publiczną, ponieważ te polityki mają tak duże konsekwencje dla naszej strategicznej autonomii, cen konsumenckich lub relokacji naszego rolnictwa. Autorzy raportu wzywają do dalszej analizy celów i modeli, Copa i Cogeca popierają to wezwanie i z niecierpliwością oczekują na przeczytanie i skomentowanie wniosków z tego kluczowego raportu w nadchodzących miesiącach.

Niestety widzimy tu wiele zbieżnych i niepokojących wniosków z tymi, jakie pojawiły się w naszej polskiej „mleczarskiej” ocenie skutków strategii od pola do stołu – mówi Agnieszka Maliszewska vice przewodnicząca COGECA i dyrektor Polskiej Izby Mleka.

Spadek produkcji, rosnące koszty produkcji i w efekcie duży wzrost cen dla konsumentów. Ponadto opublikowany raport w znaczy stopniu potwierdza dokument opracowany przez USDA, który amerykańska dyplomacja przedstawiła pod koniec roku

1 https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC121368
2 https://copa-cogeca.eu/Archive/Download?id=3892370&fmt=pdf
3 https://www.fas.usda.gov/newsroom/economic-and-food-security-impacts-eu-farm-fork-strategy
https://www.reuters.com/article/eu-grain-environment-idCNL5N2O54XD
https://hffa-research.com/wp-content/uploads/2021/05/HFFA-Research-The-socio-economic-and-environmental-values-of-plant-breeding-in-the-EU.pdf
4 https://www.wwf.eu/?uNewsID=4180941