Amoniak jest wysoce reaktywny, a emisje amoniaku są jednym ze źródeł zanieczyszczeń powietrza. Pierwiastek może pochodzić ze źródeł naturalnych, jak i sztucznych.

Amoniak jest jednym z głównych gazowych zanieczyszczeń powietrza, powstających podczas szeroko rozumianej produkcji rolniczej. Szacuje się, że w Unii Europejskiej rolnictwo odpowiada za ponad 92% emisji, podczas gdy w Polsce wartość ta wynosi 94%. Największa część emisji amoniaku jest związana z odchodami zwierzęcymi (78%), a pozostałe (22%) emisje związane są ze stosowaniem mineralnych nawozów azotowych. Amoniak powstaje głównie w wyniku rozkładu i utleniania mocznika.

Emisje amoniaku w gospodarstwie

Emisje amoniaku z rolnictwa mogą mieć wiele negatywnych skutków dla środowiska, w tym powodować eutrofizację wód i zakwaszenie gleby, a tym samym prowadzić do zmniejszenia zdolności roślin do wchłaniania składników pokarmowych. Amoniak uwolniony do powietrza może powrócić w postaci suchego lub mokrego opadu, stanowiąc toksyczne zagrożenie dla roślin i prawdopodobnie zwiększając podatność roślin na czynniki stresogenne.

Ze względu na wagę zagrożenia, wprowadzono w tym zakresie przepisy prawne. Główną dyrektywą jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284 z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie redukcji emisji z gospodarstw domowych niektórych rodzajów zanieczyszczeń powietrza, zmieniająca dyrektywę 2003/35/WE oraz uchylająca dyrektywę 2001/81/WE. Jest powszechnie znana jako dyrektywa NEC. Wymaga redukcji dwutlenku siarki, tlenków azotu, drobnego pyłu PM 2,5 oraz amoniaku, którego głównym źródłem jest produkcja zwierzęca. Polska jest zobowiązana do redukcji amoniaku o 1% w okresie 2020-2029 i 17% po 2030 r. w stosunku do 2005 r. W związku z tym opracowano Kodeks doradczy dobrej praktyki rolniczej dotyczący ograniczania emisji amoniaku.

Jak ograniczyć emisje amoniaku

Aby ograniczyć emisje amoniaku, konieczne jest dobre zbilansowanie azotu w gospodarstwie i jego zarządzanie. Skuteczne zarządzanie azotem w gospodarstwie wymaga:

· uwzględniania wszystkich źródeł azotu, wykorzystywanego w gospodarstwie,
· właściwego przechowywania nawozów naturalnych i mineralnych, oraz stosowania ich zgodnie z praktykami ograniczającymi straty,
· stosowania nawozów azotowych w dawce odpowiedniej do potrzeb żywieniowych roślin i zwierząt,
· używania azotu we właściwym czasie, odpowiedniej technice, we właściwej dawce i we właściwym miejscu,
· uwzględnienia wszystkich możliwych strat azotu.

Ze względu na duży udział emisji amoniaku w produkcji zwierząt gospodarskich, proponuje się działania mające na celu ich ograniczenie. Należy przede wszystkim zastosować odpowiedni system żywienia lub ograniczyć strefy emisji amoniaku w systemie chowu. Ważne jest także właściwe przechowywanie i aplikacja obornika i gnojowicy.

Przyjęcie tych praktyk, nie tylko zredukuje emisje amoniaku, ale może prowadzić do lepszego wykorzystania azotu, znajdującego się w nawozach naturalnych i minerałach, a tym samym zapewnić rolnikom korzyści środowiskowe i finansowe.

Czytaj też: Hodowle trzody chlewnej mogą produkować nawet 79% amoniaku mniej

podrb.pl/fot.pixabay