Do montażu budek lęgowych dla jerzyków zachęca Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach. Podlegające ochronie ptaki, w miastach gniazdujące najczęściej w zakamarkach wysokich budynków, żywią się owadami, m.in. pomagając zwalczać komary. Budki dla jerzyków to ostatnio modne instalacje.

Budki dla jerzyków w Katowicach?

Popularność jerzyków w ostatnich latach wynika z tego, że są one wyjątkowymi sprzymierzeńcami człowieka w walce z komarami, meszkami i mszycami. Dorosły osobnik w sezonie lęgowym potrafi zjeść w dobę nawet do 20 tys. owadów – zaznaczył w poniedziałkowej informacji prasowej rzecznik katowickiej RDOŚ Łukasz Zych

Podkreślił, że koniec kwietnia i maj to okres, kiedy jerzyki przylatują do Polski z zimowisk. Te nieporadne na ziemi ptaki zdecydowaną większość życia spędzają w powietrzu, a lądują przede wszystkim w okresie lęgowym.

Budki dla jerzyków kluczowe w okresie lęgowym

"Obecnie obserwujemy przylot jerzyków, które krążą wokół budynków w poszukiwaniu miejsc lęgowych, natomiast jeszcze nie przystąpiły do lęgów i intensywne szukanie miejsc lęgowych jest czynnością naturalną" – wskazał rzecznik katowickiej RDOŚ.

Przypomniał, że w warunkach naturalnych ptaki te zakładają gniazda głównie w szczelinach skalnych. W warunkach miejskich gnieżdżą się najczęściej w budynkach: w szparach i otworach w elewacjach czy w stropodachach.

Czytaj także: Bociany wyrzucają jaja. Czy to normalne zachowanie?

Budki dla jerzyków, a świadomość mieszkańców

"Na szczęście świadomość, że budynki są siedliskiem ptaków i są one objęte ochroną jest coraz większa. Dotyczy to zarówno samych mieszkańców, jak i zarządców budynków i firm wykonujących remonty" – podkreślił Zych, wyjaśniając, że w poprzednich sezonach podczas ocieplania budynków nieraz dochodziło do zamykania otworów prowadzących do gniazd.

Tymczasem niszczenie bez zezwolenia siedlisk gatunków chronionych, w tym jerzyków, jest naruszeniem prawa i należy zgłaszać takie przypadki policji lub straży miejskiej. Jednocześnie miasta i spółdzielnie wobec coraz większej świadomości coraz częściej na remontowanych budynkach wieszają budki dla jerzyków – nieraz z inspiracji mieszkańców.

Budki lęgowe należy przy tym umieszczać jak najwyżej, najlepiej na ścianie powyżej drugiego piętra, ale w miejscu, gdzie ptaki mają swobodny dostęp – nie mogą im przeszkadzać drzewa czy sztuczne konstrukcje. Budki należy wieszać na ścianach wschodnich lub północnych tak, żeby zabezpieczyć je przed nadmiernym nagrzewaniem w czasie letnich upałów, co grozi przegrzaniem i śmiercią piskląt

Należy pamiętać, że jerzyki są ptakami kolonijnymi, więc skrzynki lęgowe powinny wisieć w grupach, blisko siebie. Jesienią budki trzeba zdjąć i zawiesić dopiero pod koniec kwietnia lub do czasu pojawienia się jerzyków zatykać otwór wlotowy, aby nie zajęły je inne gatunki. Co kilka lat budki powinny też być czyszczone, by ptaki chętnie ponownie je zajmowały.

W woj. śląskim do przyciągania jerzyków zachęcają m.in. miasta. W ub. roku Sosnowiec kupił 200 specjalnych budek (100 pojedynczych i 50 podwójnych), a następnie przyjmował od mieszkańców propozycje lokalizacji. W tym roku miasto to kupiło 400 sztuk pojedynczych budek lęgowych – z przeznaczeniem dla wspólnot i spółdzielni.

Chorzów w projekcie "Ptasie familoki", który zwyciężył w głosowaniu ubiegłorocznej edycji tamtejszego budżetu obywatelskiego, rozwiesi w tym roku co najmniej kilkadziesiąt budek dla jerzyków. Część spółdzielni i wspólnot kupuje też budki na własną rękę i rozwiesza je w trakcie prowadzonych termomodernizacji.

PAP/fot. pixabay