Informacje
18-04-2022
Dobrze znany nam śmigus-dyngus posiada wiele regionalnych nazw. Według wierzeń zapewnia dostatek deszczu i ciągłość wegetacji roślin.
Śmigus i dyngus przez długi czas były odrębnymi obyczajami. Śmigus głównie polegał na symbolicznym biciu witkami wierzby lub palmami po nogach i oblewaniu się zimną wodą. Z kolei dyngus dawał możliwość wykupienia się pisankami od podwójnego lania. Według wierzeń ten dzień zapewnia, dostatek deszczy, urodę, zdrowie oraz siły.
Tradycja oblewania wodą
Śmigus-dyngus zwany również lanym poniedziałkiem jest zwyczajem pierwotnie zachodniosłowiański. Przez długi czas zarówno śmigus, jak i dyngus były odrębnymi zwyczajami. Śmigus polegał na biciu witkami wierzby po nogach i oblewaniu zimną wodą. Z kolei dyngus dawał możliwość wykupienia się pisankami od podwójnego lania. Do oblewania używano cebrzyków z wodą.
Dawniej Słowianie sądzili, oblewanie wodą sprzyjało płodności. Z tego względu oblewane były głównie panny na wydaniu. Dopiero po synkretyzmie z chrześcijaństwem w niektórych regionach ustalono, że trzeciego dnia Wielkanocy panny i dziewczęta mają prawo do odwzajemnionego rewanżu za wcześniejsze oblanie ich wodą. Dzisiaj śmigus-dyngus ma charakter zabawy ludowej, w której oblewa się wszystkich bez wyjątku. Zamiast cebrzyków ludzie sięgają po plastikowe butelki z wodą.
Śmigus-dyngus jest popularnym zwyczajem szczególnie na wsi. To właśnie tam był huczniej obchodzony. Dawniej nie było jeszcze znane polewanie perfumami, stosowano tylko wodę w cebrzykach. Lanemu poniedziałkowi towarzyszyło również wielkanocne smaganie.
Śmigus-dyngus w innych krajach
Śmigus-dyngus jest praktykowany również w innych krajach. Wodą poza Słowianami oblewają się również Meksykanie w Wielką Sobotę. Na Morawach śmigus to inaczej oblévacka lub Šmigrust. Podobnym zwyczajem do śmigusa jest bułgarska peperuda. W XVI wieku tę tradycję od Słowian przejęli Węgrzy. Do dzisiaj w tym kraju damy są oblewane wodą jak kiedyś, ale też perfumami czy wodą kolońską.
Przeczytaj również: Wielkanocna zbiórka żywności 1 i 2 kwietnia. Sprawdź listę sklepów
mnwr.pl/pl.wikipedia.org/fot.pixabay.com