O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

17-04-2022

Autor: Mateusz Chrząszcz

Przywołówki – wielkanocny kujawski zwyczaj z XIX wieku

Przywołówki

Przywołówki to dziewiętnastowieczny kujawski zwyczaj, obchodzony w wieczór Wielkanocny głównie w Szymborzu, dzielnicy Inowrocławia.

Wieczorem w Niedzielę Wielkanocną miszkańcy wsi Szymobrz (obecnej dzielnicy Inowrocławia) spotykali się na rynku miasta, by kawalerowie stawali na podwyższeniu i recytowali wiersze skomponowane dla okolicznych dziewczyn. W przywołówkach również stwierdzano, ile wody będzie wylane na poszczególne panny w lany poniedziałek.

Kujawska tradycja

Przywołówki to zwyczaj zapoczątkowany w okolicach 1832, bądź w 1833 roku. W XIX wieku był obchodzony w całym Kujawach, później charakterystyczny wyłącznie dla Szymborza. Przywołówki w Niedzielę Wielkanocną polegały na symbolicznym kojarzeniu par. Wybrany chłopak wspinał się na drzewo lub dach i przywoływał panny.

Zwyczaj ten nie jest już spotykany nigdzie indziej, a od ponad 6 lat jest wpisany na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Obecnie tworzeniem wierszy zajmuje się Stowarzyszenie Klubu Kawalerów, którego sięga przełomu 1833 i 1834 roku. Jest to grupa mężczyzn (wg statutu powinno być ich 10, ale jest to liczba zmienna), którzy jak nazwa na to wskazuje, muszą być kawalerami, o nienagannej opinii. Kilku z nich bierze udział w tym obrzędzie od ok. dziesięciu lat. Członkostwo w klubie jest bardzo często dziedziczone.

Przywołówki

Przywołówki w Inowrocławiu

Przywołówki są obecnie niezwykle uroczyste i widowiskowe. Odbywają się po specjalnej Mszy Świętej, która jest ofiarowana zmarłym członkom Stowarzyszenia. Widzami są nie tylko mieszkańcy Szymborza, ale i turyści z okolicznych miejscowości. Planowanie wydarzenia rozpoczyna się ponad dwa tygodnie przed świętami Wielkiejnocy, kiedy to w siedzibie Klubu dyżurują jego członkowie i czekają na mężczyzn, którzy przychodzą składać „okup” za swoje dziewczyny.

„Okup” to skromny datek pieniężny na dalszą działalność Stowarzyszenia. Kawalerowie również dają informacje twórcom, kto kogo wykupuje, służy to układaniu wierszy. Obecnie wierszyki mają charakter zalotny, towarzyski, ale również wychowawczy, ponieważ wychwalają pozytywne postawy obywatelskie.

Czytaj również: Poniedziałek Wielkanocny, drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego

Wikipedia/fot,pixabay

swiatrolnika.info 2023