Poniedziałek Wielkanocny jest drugim dniem Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Choć w kalendarzu liturgicznym Kościoła rzymskokatolickiego jest to po prostu kolejny dzień Oktawy Wielkanocnej, w Polsce oraz kilku innych krajach jest on szczególnie celebrowany. Do dziś w niektórych rejonach Polski urządza się procesje konne, w których biorą udział również księża. Podczas mszy modli się w intencji dobrych plonów, a następnie orszak objeżdża pola, które święci kapłan.

Poniedziałek Wielkanocny, tradycja Śmigusa-Dyngusa

Dawniej Śmigus i Dyngus były dwoma zupełnie odrębnymi obyczajami. Dyngusem nazywano datek, który pobierali mężczyźni od gospodyń podczas chodzenia po domach w Poniedziałek Wielkanocny. Składano wówczas świąteczne życzenia, recytowano wiersze o Męce Pańskiej, odgrywano również parodie. Datkiem nie były pieniądze, lecz żywność – wędliny, jajka czy pieczywo. Zwyczaj ten wywodzi się jeszcze z czasów panowania w Polsce Jagiellonów, gdy Wielkanoc świętowało się aż trzy dni. Śmigus był natomiast zwyczajem polewania się wodą. Choć ma on korzenie pogańskie, chrześcijaństwo nadało tej tradycji oczyszczającą symbolikę wody. W dawnych czasach podczas oktawy chłopi byli zwalniani z płacenia pańszczyzny, co miało podkreślić świąteczny charakter Wielkanocy.

Święcenie pól w Poniedziałek Wielkanocny

W Poniedziałek Wielkanocny gospodarze wychodzili z domów skoro świt i wyruszali w pole. Następnie kropili ziemię wodą święconą, żegnano znakiem krzyża, potem z kolei wbijano w grunt krzyżyki wykonane z palm poświęconych w Niedzielę Palmową. Taka praktyka miała zapewnić urodzaj oraz chronić uprawy przed zmienną pogodą. Do dziś w niektórych rejonach Polski urządza się procesje konne, w których biorą udział również księża. Podczas mszy modli się w intencji dobrych plonów, a następnie orszak objeżdża pola, które święci kapłan.

Oktawa Wielkiej Bocy, a Poniedziałek Wielkanocny

Niedziela zajmuje główne miejsce w chrześcijańskim tygodniu, tak samo Triduum Paschalne stanowi szczyt roku liturgicznego. Poniedziałek Wielkanocny jest jednym z dni Oktawy Wielkanocnej. Trwa ona przez osiem dni, począwszy od pierwszej Niedzieli Wielkanocnej. Od tej niedzieli Kościół przez pięćdziesiąt dni świętuje zmartwychwstanie Chrystusa. Z praktycznego punktu widzenia, tak długi czas świętowania jest niemożliwy – dlatego to właśnie poniedziałek jest w polskiej tradycji dniem przedłużonej radości ze zmartwychwstania Zbawiciela.

Czytaj także: Wielka Środa, czyli czwarty dzień Wielkiego Tygodnia

deon.pl, wpolityce.pl/Fot. Nova CC BY-SA 3.0, wikimedia.org; pxfuel.com