Kurek dyngusowy to jeden z najpopularniejszych ludowych zwyczajów obchodzony w Poniedziałek Wielkanocny zaraz po Śmigus–dyngus.

W Poniedziałek Wielkanocny młodzi mężczyźni albo nastolatkowie wozili po wsi żywego koguta, który był bogato przystrojony. Wożony był na dwukołowym wózku. Na początku wykorzystywano żywego koguta, którego wcześniej karmiono ziarnem namoczonym w spirytusie. Dzięki temu ptak był bardziej podatny na wszelkie zabiegi wokół niego.

Wielkanocna ludowa tradycja

Kurek dyngusowy był to kogut na wózku, który jedyne co mógł robić to charakterystycznie gdakać, co miało swoje znaczenie symboliczne. Dźwięk ten zwiastował zmianę pogody na wiosenną. Kilkunastoletni chłopcy poza przystrojonym wózkiem z kogutem mieli specjalnie wykonane szpikulce, które wykorzystywali w Poniedziałek WIelkanocny do zaczepiania odwiedzanych dziewcząt. Nastolatkowie podczas spaceru śpiewali, zbierali datki oraz oblewali wodą dziewczęta. Rytuał miał za zadanie skojarzyć młode pary i zapewnić rodzinom zdrowie.

Kogut był uznawany za symbol męskości, urody i płodności. Kojarzony z męską siłą wykorzystywany był również podczas wesel, a nawet był obecny przy porodach. Dla wszystkich mieszkańców wsi było jasne, że kiedy kobieta udawała się do położnicy, musiała mieć przy sobie koguta, aby ofiarować go jako datek.

Z biegiem lat żywe koguty zaczęto zastępować sztucznymi, ulepionymi z gliny, pieczonym z ciasta, wycinanym z deski lub dyni, często oblepiony pierzem. Tradycyjnie wózki są pomalowane na czerwono i ozdobione suszonymi zbożami, trawą i kwiatami. Jest również ozdobiony koralikami, biżuterią, kolorowymi wstążkami, a nawet lalkami w strojach ludowych.

Kurek dyngusowy – wygląd

Kurek dyngusowy był czerwony, a sam kogut ozdobiony wstążkami, był bardzo ważny, ponieważ traktowano go jako pamiątkę po kogucie, który pianiem obwieścił zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Ten element folkloru jest idealnym przykładem, jak tradycje chrześcijańskie mieszały się z różnymi wierzeniami mającymi swoje korzenie w kulturze tradycyjnej.

Ta zabawa wielkanocna miała charakter zalotny, gdyż chodzenie z kurkiem dyngusowym uosabiało chłopaka idącego w konkury, dyngusowe przywołówki, stawianie słupów majowych pod oknami urodziwych panien. Podczas Wielkanocy odwiedziny kawalera w domu dziewczyny były symbolem przyjścia w konkury i były swego rodzaju deklaracją chęci zamążpójścia.

Czytaj również: Niedziela Wielkanocna: najważniejsze święto chrześcijańskie

Wikipedia/fot.pixabay