Na bezpieczeństwo żywności ma wpływ wiele czynników. Są nimi m.in. stan gleb, uprawa, zbiory, sposób przetwarzania, przechowywania, a także obróbka jedzenia. Bezpieczna żywność, jej skład i to, w jaki sposób została wyprodukowana, nie pozostaje jedynie w gestii konsumentów, bowiem kontroluje ją, także szereg instytucji, które czuwają nad tym, aby żywność była bezpieczna.

Bezpieczna żywność – czym jest i kto stoi za jej kontrolą?

Bezpieczna żywność polega na zachowaniu odpowiednich wartości odżywczych produktów i bezpiecznego dla zdrowia poziomu zagrożeń obecnych w żywności lub ich braku. Jak informuje Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin, takie zagrożenia mogą mieć różny charakter: od mikrobiologicznego, po chemiczny i fizyczny i mogą występować pod postacią bakterii, wirusów czy pasożytów.

Co ważne, nie dotyczą tylko etapu uprawy, zbiorów czy przetwarzania produktów – w łańcuchu bezpieczeństwa niezwykle istotny jest także proces dystrybucji, obróbki i konsumpcji. Całość, która się na to składa, nie jest tak prosta, ponieważ na bezpieczeństwo żywności wpływa m.in. jakość gleb, wód i powietrza, stosowane substancje, aromaty czy działania podejmowane przez rolników, producentów i konsumentów.

W sklepach sprawdzamy etykiety, pochodzenie produktów i proces ich produkcji. Rzadko zastanawiamy się jednak nad tym, czy ktoś sprawdza to, co piszą producenci i czy wszystko z wielkich sloganów idzie w parze z prawdą. Na szczęście robią to za nas odpowiednie, bezstronne instytucje, które stoją na straży bezpieczeństwa kupowanej przez nas żywności. W Polsce czuwa nad tym Główny Inspektorat Sanitarny (GIS, popularny Sanepid), który bada produkty i informuje np. o szkodliwych składnikach, niewłaściwym opisaniu etykiet czy wycofaniu niebezpiecznych produktów z rynku. GIS w badaniach wspiera Inspektorat Weterynarii (bada produkty pochodzenia zwierzęcego), Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (bada jakość produktów) oraz Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Z kolei na gruncie europejskim dba o to Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który przy pomocy instytucji państwowych (w Polsce wspomaga ją w tym GIS) systematycznie publikuje raporty dotyczące bezpieczeństwa żywności w całej Unii Europejskiej. 

– tłumaczy PSOR.

Ministerstwo Zdrowia: W okolicach ferm norek koronawirusem nie zaraża się więcej osób

Bezpieczna żywność – jak się ją bada i czy pestycydy są czymś złym?

Bezpieczna żywność jest kontrolowana przez EFSA, która prowadzi naukową ocenę ryzyka związanego z żywnością i wydaje bezstronne opinie na jej temat. W badaniach bierze się pod uwagę produkty nieprzetworzone (np. owoce, warzywa), jak i przetworzone (np. płatki śniadaniowe, soki, przyprawy czy nawet wino), pochodzące z kraju i importowane. Sprawdza się produkty (jest ich ok. 51) o wysokim ryzyku niebezpieczeństwa i bada się je m.in. pod kątem pozostałości ok. 355 różnych pestycydów.

Wyniki ostatniego raportu są bardzo pozytywne – 96% próbek spełniło restrykcyjne normy unijne (z 96 tys. próbek przebadanych w 28 krajach UE).

– wyjaśnia PSOR.

Wokół pestycydów narosło wiele mitów i uprzedzeń, które wynikają przede wszystkim z ogólnego strachu przed „chemią w żywności”, niewiedzą oraz wiarą w to, co sygnowane jest etykietą „naturalne” czy „ekologiczne”. Nie myślimy o tym, że przy produkcji takiej żywności również stosuje się pestycydy, a dokładniej: środki ochrony roślin (ŚOR). Każdy taki środek ulega rozkładowi pod wpływem słońca lub biodegradacji i jest metabolizowany przez rośliny. Jeżeli zbiór plonów nastąpi, zanim ŚOR rozłoży się całkowicie, w produktach mogą być śladowe ilości środków ochrony roślin, czyli tzw. pozostałości pestycydów. Zgodnie z prawem mogą one znajdować się w żywności, ale w ściśle określonych normach. To regulacje określane jako NDP (z ang. MRL – Maximum Residue Level) – Najwyższe Dopuszczalne Pozostałości – ustalone według zasady ALARA, czyli „tak nisko jak to racjonalnie możliwe” (As Low As Reasonably Achievable).

Czy bezpieczna żywność może zawierać pozostałości takich środków? Poziomy pozostałości ustalane są tak, by były wielokrotnie wyższe niż te określone w przepisach i by żywność była bezpieczna dla konsumenta. Ten poziom stanowi istotną normę handlową, a przekroczenie NDP niekoniecznie musi oznaczać ryzyko dla zdrowia. Zgodnie z obecnymi normami i regulacjami, a także systematycznie przeprowadzanymi kontrolami, konsumenci nie powinni bać się pozostałości pestycydów w żywności. - zawiadamia Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin.

psor.pl/fot.pixabay