Wielka Sobota to dzień, w którym wierni odwiedzają grób Jezusa oraz święcą pokarmy w koszykach Wielkanocnych. Wielka Sobota kończy Triduum Paschalne. To dzień, pokornego oczekiwania ponownego przyjścia Chrystusa. W Wielką Sobotę mieszkańcy wsi szli święcić pokarmy. Dawniej ludzie na wsi to, na co było ich stać. Zwykle w koszach znajdował się baranek wykonany z ciasta, słonina, sól, chrzan, jaja, ocet. Pokarmy święcono nie tylko w kościołach, ale również i domach i przydrożnych kapliczkach.

Wielka Sobota w tradycji ludowej

W dawnej Polsce w Wielką Sobotę o świcie gospodynie doiły krowy, by wypędzić czarownice, które przybierając różne postacie, odbierały mleko zwierzętom. W Wielką Sobotę nie wykonywano żadnych prac, choć niektórzy chłopi mieli w zwyczaju siać pszenicę, wierząc, że ta urodzi bez chwastów. Podczas nabożeństwa duchowni święcili wodę ogień i ciernie. W wielu wsiach Polski poświęconą wodą robiono znak krzyża na drzwiach, wlewano do studni i kropiono dzieci.

W Wielką Sobotę mieszkańcy wsi szli święcić pokarmy. Dawniej ludzie na wsi to, na co było ich stać. Zwykle w koszach znajdował się baranek wykonany z ciasta, słonina, sól, chrzan, jaja, ocet. Pokarmy święcono nie tylko w kościołach, ale również i domach i przydrożnych kapliczkach.

Zwyczaje na wsi, a Wielka Sobota

Po uroczystości święcenia pokarmów szybko wracano do domu, omijając boczne drogi. Wierzono, że szybki powrót do domu zapewni młodym dziewczynom powodzenie. W wielu rejonach Polski po powrocie nie wchodzono do domu ale trzykrotnie obchodzono budynek. Sobotni wieczór należało poświęcić na nakrycie stołu wielkanocnego. Według dawnych zwyczajów centralne miejsce na stole powinien zajmować baranek ze święconki umieszczony wokół trawy z owsa lub rzeżuchy. Wokół baranka układano potrawy. Tradycyjny stół był przykrywany białym obrusem i przyozdabiany liśćmi bukszpanu. Z Wielką Sobotą związane były również legendy.

Zwyczaje, które przetrwały do dziś, a Wielka Sobota

Dziś, podobnie jak kiedyś, w Wielką Sobotę do Kościoła przychodzi się z koszykami wypełnionymi pokarmem. Księża święcą pokarmy, które są przeznaczone na świąteczny stół. Tym samym w Kościele katolickim kończy się okres postu. Wielkanoc zaczyna się już po zachodzie słońca. Rozpoczyna ją liturgia światła. Kapłan święci ogień, od następnie zapala się Paschał. Na Paschale kapłan robi znak krzyża, wypowiadając słowa "Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen." Na paschale umieszcza się również pięć ozdobnych Czerwonych gwoździ symbolizujących  rany Chrystusa.

Dziś niestety wiele z pięknych tradycji nie przetrwało do dzisiejszych czasów. Gospodynie o świcie nie doją już krów, a gospodarze nie sieją już pszenicy. Trudno również szukać panien, które po święceniu pokarmów szybkim krokiem zmierzają do domu, aby zapewnić sobie powodzenie.

Czytaj także: Susza rolnicza przed nami – kolejna rekordowa plaga nadchodzi!

muzeumkolbuszowa.pl/bibula.com/dziecisawazne.pl/Fot. Błażej Benisz/wikipedia/CC BY-SA 2.5/pixabay