Brexit: O pierwszych pobrexitowych reakcjach z Michelem Barnie

W dniach 17-19 lutego odbywały się posiedzenia Prezydiów Copa i Cogeca, podczas których omawiano najważniejsze kwestie związane z najważniejszymi tematami dotyczącymi europejskiego rolnictwa i spółdzielczości rolnej. W spotkaniach uczestniczyła Agnieszka Maliszewska – pierwsza wiceprzewodnicząca COGECA, dyrektor Polskiej Izby Mleka. Brexit stanowił jedną z osi debaty. Znacząco zmienił on dotychczasowe uwarunkowania w obrocie artykułami rolno-spożywczymi.

Brexit – co dalej?

To bardzo dobrze, że negocjacje wreszcie się zakończyły, 24 grudnia 2020 osiągnięto porozumienie ws. przyszłej współpracy Zjednoczonego Królestwa i UE. 28 lutego 2021 kończy się okres tymczasowy i PE powinien teraz wyrazić zgodę na zawarcie porozumienia – mówiła podczas konferencji prasowej podsumowującej te obrady Agnieszka Maliszewska.

Podczas spotkania z Panem Michelem Barnier mówiliśmy o naszych uwagach dotyczących umowy, konieczności jak najszybszego skrócenia procedur biurokratycznych oraz o jego dużym zaangażowaniu w kwestie rolnictwa podczas procesu negocjacji – dodała.

Należy podziękować za ten proces panu Michelowi Barnierowi, jego zespołowi oraz służbom Komisji (DG AGRI, TRADE, SANTE i TAXUD). Michel Barnier zawsze miał silne powiązania z sektorem rolnym - dodaje Maliszewska

Zmiany w kontrolach wprowadzane są etapami, aby dać przedsiębiorcom więcej czasu na przygotowanie się. Na każdym etapie wprowadzane są różne kontrole w przypadku różnych towarów, w tym kontrole obejmujące certyfikację zdrowotną, wstępne powiadomienie o imporcie, elektroniczna i fizyczna kontrola tożsamości, jak również kontrole w określonych punktach granicznych (od 1 lipca 2021).

Brexit – kolejne etapy

Z dniem 1 kwietnia 2021 nadal obowiązywać będą wprowadzone 1 stycznia 2021 wymogi dotyczące przewozu produktów pochodzenia zwierzęcego z obszarów wysokiego ryzyka w ramach środków ochronnych. Ponadto wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego muszą być uprzednio zgłoszone przez IMPORTERA za pomocą systemu IPAFFS, muszą posiadać świadectwa zdrowia (elektroniczną kopię należy bezzwłocznie przesłać importerowi, a papierową dołączyć do towarów podczas eksportu).

Od 1 kwietnia do następnego etapu (1 lipca) sprawdzanie dokumentów będzie przebiegać zdalnie i towary w dalszym ciągu mogą przekraczać granicę w każdym punkcie wwozu.

Umowa obejmuje nie tylko handel towarami i usługami, ale również szeroki wachlarz innych dziedzin będących przedmiotem zainteresowania UE, takich jak: inwestycje, konkurencja, pomoc państwa, przejrzystość podatkowa, transport lotniczy i drogowy, energia i zrównoważony rozwój, rybołówstwo, ochrona danych i koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego.

Czytaj także: Piątka dla zwierząt podzieli rolników? Komentują Warzecha, Bosak, Ardanowski, Sachajko, Klimczak i rolnicy

Przewiduje ona zerowe stawki celne i brak kontyngentów taryfowych na wszystkie towary, które przestrzegają odpowiednich reguł pochodzenia.

Obie strony zobowiązały się do zagwarantowania równych warunków konkurencji poprzez utrzymanie wysokiego poziomu ochrony.
UE i Zjednoczone Królestwo uzgodniły nowe ramy wspólnego zarządzania zasobami rybnymi w wodach UE i Zjednoczonego Królestwa.

W kwestii transportu umowa zapewnia trwałe i długofalowe połączenia lotnicze, drogowe, kolejowe i morskie, chociaż dostęp do rynku będzie bardziej ograniczony niż to, co oferuje jednolity rynek.

Komisja Europejska przedstawiła 25 grudnia wniosek w sprawie pobrexitowej rezerwy dostosowawczej, z całkowitym budżetem wynoszącym 5 mld euro. Rezerwa wesprze przedsiębiorstwa i zatrudnienie w dotkniętych sektorach.

Podczas spotkania z Panem Barnier wybrzmiewała kwestia trudności związanych ze zbyt obszerną biurokracją, zbyt małą ilością służb weterynaryjnych oraz wieloma niewiadomymi związanymi z np. oznaczeniami produktów. Bez wątpienia sprawy rolnictwa były poważną części tych negocjacji, jednakże M. Barnier podkreślał też delikatność i trudność rozmów wynikającą z dość delikatnej sytuacji Irlandii. Podczas rozmów M. Barnier mówił też o obawach KE dotyczących przepływu towarów z krajów trzecich przez GB. Mówił, że jest to obecnie kraj w pełni suwerenny, który będzie zwierał własne umowy handlowe, które zapewne będą w pełni wykorzystywać, by zmieniać swoje modele żywieniowe, by w ten sposób stawać się krajem o maksymalnej niezależności żywnościowej.

Brexit, czyli liczne utrudnienia

Podczas spotkania koledzy ze Szkocji i Irlandii podkreślali szereg utrudnień, m.in. tych które wiążą się z wielotygodniowym oczekiwaniem na dokumentację wywozową i wwozową. Mówiono o mocno zauważalnym spadku wymiany handlowej ze Szkocją.

Jednak Michel Barnier podkreślał, że dokumentacja jest dość ważnym elementem, ponieważ KE zależy na tym, by nie wprowadzić na rynek UE towarów z krajów trzecich bez pewności, że spełniają one wszelkie normy i zalecenia. Podkreślił, że KE dokłada wszelkich starań do tego, by uprościć te procedury.

Według pierwszych sprawozdań wewnętrznych, niektóre z europejskich spółdzielni mleczarskich odnotowały wzrost kosztów związanych z obciążeniami administracyjnymi o 8%. W sektorze owoców i warzyw odnotowano dodatkowy koszt w wysokości 400-500 euro na ciężarówkę.

Dodatkowa warstwa złożoności kosztów związana jest z przesyłkami mieszanymi. Copa Cogeca wzywa rząd Wielkiej Brytanii i Komisję Europejską do zajęcia się tym problemem, aby utrzymać niezakłócone przepływy handlowe. Prosimy władze UE o skupienie się na kluczowych trudnościach:

Certyfikaty przedeksportowe dla produktów powrotnie wywożonych do Zjednoczonego Królestwa (zakłady), zapewnienie spójności podejścia w różnych punktach kontroli granicznej, potrzeba usprawnienia wymiany danych elektronicznych między UE a Wielką Brytanią - administracja i niezawodność niektórych systemów informatycznych, punkty wejścia i wyjścia są bardzo zatłoczone (obawy COVID-19), potrzeba wyjaśnienia niektórych aspektów dotyczących handlu z Irlandią Północną, w szczególności w odniesieniu do wygaśnięcia obowiązujących okresów karencji.

Musimy zbadać wszystkie możliwości ułatwienia kontynuacji handlu opartego na równoważności środków w odniesieniu do sadzeniaków ziemniaka produkowanych w Wielkiej Brytanii i UE-27.

PIM/fot. PIM