O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

28-07-2015

Autor: T. Raszkiewicz

Z jakich powodów wprowadzany jest przymus zawarcia umowy ubezpieczenia?

Brak grafiki

W określonych sytuacjach państwo stosuje przymus ubezpieczeniowy, nakładając przepisami obowiązek ubezpieczenia i decyduje się naodstąpienie od swobody zawarcia umowy, będącej regułą w ubezpieczeniach gospodarczych.

W określonych sytuacjach państwo stosuje przymus ubezpieczeniowy, nakładając przepisami obowiązek ubezpieczenia i decyduje się naodstąpienie od swobody zawarcia umowy, będącej regułą w ubezpieczeniach gospodarczych.

Kiedy ubezpieczenie jest obowiązkowe? Nałożenie na dany podmiot obowiązku uzasadniane jest interesem społecznym i ekonomicznym wynikającym z potrzeby zapewnienia ochrony osobom poszkodowanym. Ochronę poszkodowanym zapewnić ma ubezpieczyciel, który w przypadku zdarzenia przewidzianego umową ubezpieczenia, jest zobowiązany z założenia do wyrównania poniesionej szkody w możliwie krótkim czasie i w pełnej wysokości. Zatem wprowadzanie ubezpieczeń obowiązkowych miałoby być uzasadnione w przypadkach, gdy pojawia się zagrożenie wystąpienia licznych szkód, często poważnych rozmiarów, a potencjalny sprawca szkody (gdy mamy do czynienia z zagadnieniem odpowiedzialności cywilnej) z jednej strony może nie mieć środków na dokonanie kompensacji, a z drugiej może nie być świadomy możliwości zastosowania innego rodzaju instrumentu (np. w postaci ubezpieczenia dobrowolnego), na podstawie którego poszkodowany otrzyma wyrównanie szkody. Naturalnym jest zatem, że jako pierwsze obowiązkowe ubezpieczenie gospodarcze rozwinęło się ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych.Ponadto za wprowadzaniem ubezpieczeń obowiązkowych przemawia ważny interes ogólnospołeczny polegający na ochronie określonych dóbr, zwłaszcza w przypadkuwystępowania zbyt niskiej świadomości potencjalnych poszkodowanych co do celowości zawarcia ubezpieczenia.
 
Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia może być nałożony zatem na dany podmiot w związku z wykonywaną działalnością zawodową lub posiadanym mieniem. W Polsce przymus ubezpieczeniowy uregulowany został ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych z dnia 22 maja 2003r., która zalicza do obowiązkowych trzy podstawowe ubezpieczenia:
  • OC posiadaczy pojazdów mechanicznych(zwane potocznie „OC komunikacyjnym”),
  • OC rolnikówz tytułu posiadania gospodarstwa rolnego,
  • ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.

Ponadto do obowiązkowych zaliczane są ubezpieczenia, w których przymus został nałożony na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia. Obecnie obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia spoczywa w związku z powyższym na kilkudziesięciu podmiotach m.in. na wykonujących zawody prawnicze (adwokaci, radcowie prawni, notariusze), pośrednikach ubezpieczeniowych (broker, agent), doradcach podatkowych, zarządcach nieruchomości, pośrednikach w obrocie nieruchomościami, inżynierach budownictwa i architektach czy też organizatorach imprez masowych.

Co wyróżnia ubezpieczenia obowiązkowe? Do cech charakterystycznych takich ubezpieczeń należy zakres określony przez prawo orazbrak możliwości umownego zawężenia zakresu ubezpieczenia - ubezpieczyciel nie może wprowadzać dodatkowych wyłączeń odpowiedzialności ponad określone przepisami. Państwo bardzo często wprowadzaminimalną sumę gwarancyjną, stanowiąca górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela w ubezpieczeniu OC, aby zapewnić poszkodowanym pełne wyrównanie szkody przez ubezpieczyciela. Żaden ubezpieczyciel prowadzący działalność w danym zakresie nie może ponadto odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego. Taka możliwość zachodzi za to w ubezpieczeniach dobrowolnych. Charakterystyczne dla obowiązkowych ubezpieczeń OC jest także prawo ubezpieczycielado wystąpienia (w określonych sytuacjach)z tzw. regresem, czyli uprawnieniem dochodzenia zwrotu wypłaconej kwoty od osoby odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody. Przykładem zastosowania regresu jest wystąpienie przez zakład o zwrot wypłaconego odszkodowania do kierującego pojazdem, który wyrządził szkodę pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Szczególny dla ubezpieczeń obowiązkowych jest ponadto brak możliwości rozwiązania umowy i odmowy udzielania ochrony ubezpieczeniowej, gdy nie została opłacona składka bądź jej raty. W przypadku ubezpieczeń obowiązkowych, ubezpieczyciel takie uprawnienie posiada. Należy jednak pamiętać, że w końcu taką niezapłaconą składkę z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego należną ubezpieczycielowi należy zapłacić, a gdy tego nie zrobimy, może zostać rozpoczęte postępowanie windykacyjne. Co więcej, cechą niektórych ubezpieczeń obowiązkowych (w tym OC posiadacza pojazdu mechanicznego) jest mechanizm automatycznego wznowienia umowy ubezpieczenia na kolejny okres, do którego dochodzi gdy została opłacona składka w pełnej wysokości za poprzedni okres ubezpieczenia i nie doszło do wypowiedzenia umowy przez ubezpieczającego.

Nałożony przymuszawarcia umowy ubezpieczenia to również sankcje nakładane w sytuacji, kiedyobowiązek nie został zrealizowany. W przypadku OC komunikacyjnego wysokość kary w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za niespełnienie obowiązku, stanowi równowartośćdwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (dla posiadaczy samochodów osobowych), trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (dla posiadaczy samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów) oraz jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę (dla właścicieli pozostałych pojazdów).

Zatem, jeżeli właściciel samochodu osobowego nie posiada w danym roku obowiązkowego ubezpieczenia OC, narażony jest tym samym na karę w wysokości 3.000 zł.W przypadku dwóch pozostałych grup, kwoty kar są niższe niż dla OC komunikacyjnego ale i tak stanowią istotną dolegliwość dla rolników.

  
FWUW
Fot: RM
 
 
 
 
 

swiatrolnika.info 2023