Umowa między rolnikiem a odbiorcą produktów rolnych musi zawierać cenę oraz zasadę jej obliczania, a podstawowy termin płatności nie powinien przekroczyć 30 dni – wyjaśnił prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

UOKiK o umowach

"Dostawca i nabywca powinni po przeczytaniu umowy znać swoje prawa i obowiązki. Niezwykle istotne jest również, aby były one równe dla rolnika i jego kontrahenta, np. przetwórcy owoców czy podmiotu skupowego. Jeżeli duży przedsiębiorca proponuje skorzystanie z gotowego wzorca umowy, to powinien on zostać sformułowany tak, aby jego mniejszy partner handlowy nie był pokrzywdzony treścią kontraktu" – tłumaczy prezes UOKiK, cytowany w informacji Urzędu.
Chróstny przypomniał, że od kilku lat UOKiK może interweniować w przypadku wykorzystywania przewagi kontraktowej dużych podmiotów na rynku rolno-spożywczym. A pisemne zabezpieczenie interesów dostawców jest szczególnie ważne ze względu na specyfikę rynku, niezwykle wrażliwego na czynniki zewnętrzne, takie jak np. warunki atmosferyczne.

UOKiK – cena i termin płatności najważniejsze

W umowie, dla rolników najważniejsza jest cena, jaką otrzymają za dostarczone produkty. Powinna być ona jasno określona. Oprócz wskazania konkretnej kwoty mogą zostać podane również kryteria ustalania należności. Strony powinny jasno określić, w oparciu o jakie zasady cena będzie obliczona. Mogą również wskazać cenę minimalną, która będzie zabezpieczeniem dla dostawcy.

Istotny jest termin płatności. Nie powinien on przekroczyć 30 dni, ale strony mogą umówić się, że zapłata nastąpi w ciągu 60 dni. Ten termin może zostać wydłużony, tylko jeżeli nabywca produktów rolnych również jest małym lub średnim przedsiębiorcą, a odsunięcie zapłaty w czasie nie będzie rażąco nieuczciwe dla rolnika. Ale w przypadku ustalenia terminu płatności dłuższego niż 30 dni rolnikowi należą się odsetki do dnia zapłaty.

Czytaj także: Eksport duńskiej żywności do Wielkiej Brytanii spadł przez Brexit!

Strony umowy powinny również uregulować sprawę dostaw produktów i ich harmonogramu. Umowa powinna zawierać najpóźniejszy termin, do kiedy kontrahenci ustalają dostawę, a także możliwości i warunki jego zmiany.

Chróstny zaznaczył, że dostawa produktów rolno-spożywczych musi być zgodna z przepisami w zakresie stosowania środków ochrony roślin. Nabywca ma prawo skontrolować, czy dostarczony towar nie jest wadliwy. Może to sprawdzić w swoim laboratorium lub zlecić badania innym podmiotom.

UOKiK o szczególnych przypadkach

Umowa powinna przewidywać wystąpienie tzw. siły wyższej tj. wystąpienie zjawisk niezależnych od dostawcy, takich jak np. huragan, czy powódź. Umowa powinna wskazywać, jakie zdarzenia strony uznają za przypadki siły wyższej, a także sposób postępowania, jeśli one wystąpią. Natomiast nie można wymagać, aby rolnik zgłaszał wystąpienie siły wyższej w trakcie trwania tego zdarzenia.

Jeżeli kontrahent nie wypełni swoich zobowiązań, umowa może przewidywać kary umowne, ale powinny być rozsądnie ustalone i przysługiwać obu stronom symetrycznie.

Strony mogą przewidzieć rozwiązanie umowy przez którąkolwiek z nich za wypowiedzeniem lub natychmiastowo. Przesłanki do wypowiedzenia umowy mogą być ustalone dowolnie.

W przypadku umowy na czas nieokreślony, strony mogą ją wypowiedzieć w każdej chwili z zachowaniem wskazanego okresu wypowiedzenia. Kontrahenci mogą również wprowadzić do umowy prawo odstąpienia od niej w określonym terminie. Jest to zabezpieczenie dla stron, które mogą w tym czasie zastanowić się, czy faktycznie chcą realizować umowę w opisanym zakresie.

UOKiK przypomina również, że sprawami związanymi z obowiązkiem zawarcia pisemnej umowy nabycia produktów rolnych od rolników zajmuje się Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.

PAP/fot. pixabay