Informacje
15-05-2021
W ub.r. mogło dojść do wzrostu szarej strefy w rolnictwie, świadczyć o tym może m.in. wzrost liczby osób deklarujących pracę w rolnictwie i spadek liczby osób ubezpieczonych w ZUS i KRUS – wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Szara strefa może być konsekwencją pogarszającej się sytuacji ekonomicznej gospodarstw w związku z pandemią koronawirusa.
Szara strefa rośnie
W analizie zaznaczono, że określenie wpływu pandemii na polski rynek pracy jest trudne ze względu na niespójności przy porównywaniu różnych dostępnych danych: z rejestrów urzędów pracy, Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) oraz informacji o liczbie ubezpieczonych w ZUS i KRUS.
Przypomniano, że na koniec 2020 r., według odsezonowanych danych BAEL względem końca 2019 r., liczba osób pracujących wzrosła o 47 tys. Jednocześnie zauważono, że wzrost zatrudnienia w pandemicznym 2020 r. bywa kwestionowany, bo nie znajduje potwierdzenia w danych o liczbie ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nimi, na koniec ub.r. liczba osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym zmalała o 96 tys., a liczba osób objętych ubezpieczeniem społecznym o 330 tys. względem końca 2019 r.
Spada liczba osób ubezpieczonych
Zdaniem analityków PIE, obserwowany w 2020 r. spadek liczby osób ubezpieczonych (o 330 tys.) tylko w części odzwierciedla zmiany, jakie zaszły na rynku pracy. "Niemal połowa tej wartości (156 tys.) wynika ze spadku liczby osób ubezpieczonych z innych tytułów niż wykonywanie pracy zarobkowej. Kategoria ta obejmuje głównie osoby ubezpieczone z tytułu wypłaty wynagrodzeń po ustaniu dotychczasowych tytułów do ubezpieczenia (czyli po wyrejestrowaniu z ZUS, PAP). Biorąc pod uwagę wyłącznie zmiany w liczbie osób ubezpieczonych z tytułu wykonywanej pracy, spadek ten był niemal dwukrotnie mniejszy i wyniósł 176 tys. osób" – napisano.
Wskazano też, że niektórzy pracujący są zwolnieni z obowiązku odprowadzania składek zdrowotnych lub społecznych i nie figurują w rejestrach osób ubezpieczonych ZUS. Chodzi tu np. o studentów do 26 r.ż. pracujących na podstawie umowy - zlecenia, większość osób pracujących na umowę o dzieło, osoby prowadzące działalność nieewidencjonowaną, a także korzystające z tzw. Ulgi na start (w tym przypadku płacona jest tylko składka zdrowotna).
Czytaj także: Firmy coraz częściej chcą uwolnić zgromadzone środki na rachunkach VAT-owskich. Wzrost o ponad 20%
Analitycy zwrócili uwagę, że istotną kategorią osób pracujących, które znajdują się poza rejestrem ZUS, są prowadzący rolniczą działalność gospodarczą. Według BAEL, liczba osób pracujących we własnych gospodarstwach rolnych wzrosła o 91 tys., a pracujących w rolnictwie o 100 tys. Tymczasem dane z rejestru KRUS wskazują na spadek liczby osób objętych ubezpieczeniem społecznym o 27 tys. – zaznaczyli eksperci. Jak wnioskują, może to oznaczać potencjalny wzrost szarej strefy w sektorze rolniczym.
PAP/fot. pixabay