O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

10-09-2022

Autor: Sebastian Wroniewski

Rzodkiewnik pospolity – jednoroczna roślina z rodziny kapustowatych

Rzodkiewnik pospolity

Rzodkiewnik pospolity to gatunek rośliny zielnej, należący do rodziny kapustowatych. Znany jest również pod nazwą “rzodkiewnik Thala”. 

W botanice (m.in. genetyce roślin) jest gatunkiem modelowym (podobnie jak myszy i muszka owocowa w badaniach biologicznych człowieka). Jego walorem są niewielkie rozmiary i odporność, dzięki czemu może być łatwo uprawiany w wielkich ilościach w warunkach laboratoryjnych. Jest to roślina jednoroczna, kwitnąca od kwietnia do maja. 

Wygląd i cechy rzodkiewnika

Rzodkiewnik pospolity to roślina jednoroczna (występuje, zarówno jako forma jara, jak i ozima), u dołu szorstko owłosiona. Łodyga ma wysokość 5–30 cm, jest szarozielona, smukła i cienka, słabo ulistniona, rozgałęziająca się ku górze. W dole szorstko owłosiona, pokryta 2–3 dzielnymi włoskami. 

Liście odziomkowe w rozetce gęsto owłosione, łopatkowate lub jajowate, całobrzegie lub ząbkowane, tępe. Liście łodygowe mniejsze, siedzące, lancetowate, u nasady klinowato zwężone. Kwiaty są małe i białe. Działki kielicha stulone, płatki korony 2–4 mm długości. 

Owoce rzodkiewnika, są wzniesione, równowąskie i lekko spłaszczone łuszczyny o długości 0,5–2 cm, na cienkich i delikatnych szypułach o długości 1–1,5 cm.

Rzodkiewnik pospolity

Rzodkiewnik pospolity i jego występowanie

Pierwotnie występował tylko w obszarze Morza Śródziemnego, jednak rozprzestrzenił się znacznie. Obecnie występuje prawie w całej Europie i Azji, niektórych obszarach Afryki Północnej oraz na Azorach. We florze Polski jest prawdopodobnie archeofitem.

Rzodkiewnik pospolity kwitnie od kwietnia do maja, czasem drugi raz jesienią. Siedlisko: ugory, wysypiska, ogrody, przydroża, mury, skarpy, ubogie murawy. Gleby mniej lub bardziej suche i dość ubogie w wapń, piaszczyste, rzadziej lżejsze, gliniaste. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Papaveretum argemones.

Rzodkiewnik pospolity to organizm modelowy 

Gatunek wykorzystywany jest jako roślina modelowa w genetyce ze względu na szereg specyficznych cech. Jego walorem są niewielkie rozmiary i odporność, dzięki czemu może być łatwo uprawiany w wielkich ilościach w warunkach laboratoryjnych. Cały cykl rozwojowy kończy w ciągu zaledwie 6 tygodni, po czym rośliny wydają nawet ponad 10 tysięcy nasion. Kwiaty są samopylne, co ułatwia krzyżowanie. 

Rzodkiewnik pospolity ma jedynie 5 par chromosomów i relatywnie małą liczbę genów, mniejszą niż inne rośliny o znanym genotypie. Dzięki swym cechom sekwencja nukleotydów w genomie rzodkiewnika została poznana już w 2000 roku. Prosta budowa materiału genetycznego ułatwia identyfikację, poznanie usytuowania i mechanizmu działania rozmaitych genów.

Do genomu rzodkiewnika pospolitego wstawiono gen bakterii produkujących witaminę B12 oraz gen człowieka odpowiedzialny za produkcję czynnika wewnętrznego będącego przenośnikiem witaminy B12 tzw. Intrinsic Factor. 

Wytworzone w ten sposób białka zostaną wykorzystane w produkcji preparatów w celu zapobiegania niedoborowi tej witaminy. Wniosek o zatwierdzenie genetycznej modyfikacji rzodkiewnika został złożony do Europejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).

Czytaj też: Łatwiejsza uprawa maku i konopi włóknistych. Nowe przepisy wchodzą w życie

wikipedia.org

swiatrolnika.info 2023