Ludowe przysłowie głosi; „Kiedy sierpień przychodzi, reszta zboża z pola schodzi". Tak rzeczywiście tak jest, że w tym miesiącu nie tylko rolnicy nie narzekają na brak zajęcia. W podobnej sytuacji są również sadownicy, jak i właściciele plantacji warzywnych i przydomowych ogródków ozdobnych.

Ludowe przysłowie głosi; „Kiedy sierpień przychodzi, reszta zboża z pola schodzi". Tak rzeczywiście tak jest, że w tym miesiącu nie tylko rolnicy nie narzekają na brak zajęcia. W podobnej sytuacji są również sadownicy, jak i właściciele plantacji warzywnych i przydomowych ogródków ozdobnych.

 

W gospodarstwie

W sierpniu największą część prac gospodarskich na wsi poświęca się na przygotowanie i przeprowadzenie żniw. Jest to bowiem okres, gdy zboża osiągają dojrzałość. Kolejność zbierania plonów jest jednak uzależniona od pogody. W związku z licznymi opadami deszczu w większości regionów naszego kraju plan terminowego przeprowadzenia żniw może zostać zachwiany. Jednak według klasycznego harmonogramu czynnością następującą po zakończonych żniwach rzepakowych powinno być przystąpienie do zbioru zbóż. To im rolnicy poświęcają najwięcej uwagi, tu trzeba pamiętać, że termin ich zbioru zależy od stopnia dojrzałości ziarna i jego podatności na osypywanie. W związku z tym trzeba zwrócić uwagę, że kombajnem zbiera się wyłącznie w pełni dojrzałe zboże. Wilgotność ziarna nie może przekraczać wówczas 18% a ziarno powinno być twarde do tego stopnia, by nie można było przełamać go paznokciem. Według kolejności najwcześniej zbiera się jęczmień ozimy; w zależności od regionu kraju. Zakładając, że nie było przeszkód wynikających z anomalii pogodowych ta czynność powinna być już zakończona. Jako kolejne kosi się żyto. Ze względu na możliwość osypywania się żyta, konieczny może okazać się zbór wcześniejszy, w stadium dojrzałości żółtej ziarna.
Następnie do zbioru przeznaczone są; pszenica ozima i pszenżyto, a także jęczmień jary. Tu warto dodać, że ostatni z wymienionych rodzaj zboża na cele paszowe można zebrać nieco wcześniej, czyli przed osiągnięciem pełnej dojrzałości ziarna. W przypadku jęczmienia odmian browarnych nie można dopuścić do porośnięcia ziarna, jednak z jego zbiorem nie należy się zbyt spieszyć, ponieważ w miarę dojrzewania poprawia się jego wartość technologiczna.
Pszenżyto z kolei jest gatunkiem najbardziej podatnym na porastanie, dlatego nie można zwlekać z jego zbiorem. Najpóźniej, najczęściej w sierpniu, dojrzewają pszenica jara i owies. Pszenicę jarą można zbierać w stadium dojrzałości żółtej ziarna. Najtrudniej wybrać odpowiedni termin zbioru owsa, gdyż gatunek ten dojrzewa nierównomiernie. Dlatego należy pamiętać, że gdy dojrzeją wszystkie ziarniaki, te najdorodniejsze będą się już osypywać, co doprowadzi do znaczących strat w plonie. Z tego powodu zbiór owsa trzeba rozpoczynać, gdy wiechy i źdźbła zżółkną, a największe ziarniaki osiągną dojrzałość żółtą.
Podczas zbioru zbóż szczególną uwagę trzeba zwrócić również na jego wilgotność oraz warunki magazynowe. Wilgotne ziarno szybko porasta oraz sprzyja rozwojowi szkodliwych dla organizmu człowieka i zwierząt aflatoksyn a te z kolei są wtórnymi metabolitami pleśni.
Należy pamiętać, że przez 30-40 dni po zbiorach trwają jeszcze wewnątrz ziarna procesy dojrzewania, mające bardzo duży wpływ na jego jakość. W tym aspekcie czyszczenie, wilgotność i temperatura przechowywania ziarna są ważne bo wpływają na jego jakość wypiekową i paszową.
Z kolei po zbiorze roślin na polach zaleca się wykonanie podorywek i wysiewu poplonów, gdyż zapas wody glebowej i wysokie temperatury będą sprzyjały wschodom roślin. Do zasiewów roślin poplonowych zaleca się wykorzystanie roślin strączkowych, słonecznika, facelii, rzepaku, czy gorczycy. Warto dodać, że poplony to również źródło taniej paszy dla bydła a pole zasiane poplonami może również przez kilka tygodni służyć jako pastwisko.
Oprócz tego w sierpniu rolnikom nadal zaleca się obserwacje plantacji ziemniaków oraz buraków cukrowych, gdyż w niektórych rejonach intensywnie rozwija się zaraza ziemniaczana oraz chwościk. Trzeba pamiętać, że prawidłowa diagnostyka stanu zdrowotności plantacji wymaga dużej wiedzy, gdyż występowanie nowych genotypów prowadzi do pojawienia się nowych nietypowych objawów. Dlatego też ewentualny wybór odpowiedniego preparatu do walki z zarazą należy dostosować do etapu rozwoju plantacji ziemniaka i zadań jakie ma spełnić ochrona w danym czasie.
Co istotne, bezwzględnie należy pamiętać o tym, by zbieranie plonów podczas żniw przebiegało nie tylko sprawnie, ale przede wszystkim bezpiecznie. W związku z tym trzeba zwrócić uwagę na odpowiednią eksploatację maszyn i zachowywaniu przy tym środków szczególnej ostrożności. Szczególną uwagę podczas żniw trzeba poświęcić bezpieczeństwu dzieci - trzeba dbać, by nie przebywały w miejscu pracy maszyn gospodarskich. Nie mniej ważne są środki ostrożności w czasie transportu zbóż i umiejętne obchodzenie się z ogniem. Trzeba pamiętać, że chwila nieuwagi i nieszczęście gotowe. Stąd zadbajmy o bezpieczeństwo swoje i naszych najbliższych.

 

W sadzie

W sierpniu kontynuuje się letnie cięcie drzew owocowych, a w tym wiśni, czereśni, jabłoni, grusz i brzoskwiń. Według kolejności w pierwszych dniach sierpnia warto przeprowadzić cięcie jabłoni, których owoce dojrzewają pod koniec sierpnia lub na początku września. Podczas cięcia usuwa się lub skraca silne przyrosty roczne, odsłaniając dostęp światła do owoców w środkowej części korony drzewa, dzięki temu owoce powinny być dorodniejsze. Z kolei prześwietlające cięcie wiśni i czereśni przeprowadza po zbiorach owoców. W tym przypadku wycina się cienkie gałązki, które zbytnio zagęszczają korony drzew. Ze względu na wiosenne przymrozki zbiory wiśni zakończyły się w tym roku szybciej niż zwykle ze względu na mniejszą ilość owoców, a co za tym idzie słabsze plony dla sadowników.
Również zaraz po zbiorach prześwietla się krzewy porzeczki, tak aby światło docierało do całego krzewu. A usunięte stare pędy niedługo zostaną zastąpione nowymi. W podobny sposób postępuje się z krzewami agrestu. Z kolei po zbiorze tradycyjnych malin należy usunąć wszystkie pędy, które owocowały w bieżącym roku a dodatkowo warto usunąć też nadmiar pędów, które mają owocować w roku przyszłym.
Oprócz tego po zakończeniu zbioru truskawek trzeba odpowiednio zadbać o te rośliny, jeżeli za rok znów chcemy cieszyć się obfitym plonem. Trzeba pamiętać, że krzewy tego owocu po zbiorach wymagają przede wszystkim odchwaszczenia i przycięcia wszystkich pędów na wysokości ok. 5 cm. Warto także rozsypać ostatnią w tym roku dawkę nawozów i zastosować oprysk, jeżeli rośliny chorowały.

W ogrodzie warzywnym

W ogrodzie warzywnym sierpień jest przede wszystkim okresem zbioru wielu warzyw, m.in. pomidorów, papryki, oberżyny, ogórka, kabaczka, czy cukinii, a także fasoli szparagowej, brokułów, kalafiora oraz wczesnych odmian kapusty i wczesnej marchwi. Również w tym miesiącu trzeba zakończyć zbiór ziół, takich jak tymianek i szałwia lekarska, gdyż ich pędy wymagają czasu na przygotowanie się do nadejścia zimy. Po zasuszeniu zioła warto przechowywać w dobrze zamkniętych naczyniach. Natomiast po zakończeniu zbiorów z ziemi należy usunąć i spalić pozostałości po ziołach, co pozwoli uniknąć chorób i ataków szkodników.
Oprócz tego w sierpniu można uprawiać poplony na zbiór jesienny. W związku z tym na początku miesiąca warto wysiać szpinak, sałatę masłową, endywię, koper ogrodowy, kapustę pekińską, rzodkiew i rzepę. W terminie nie przekraczającym 20- tego sierpnia wskazane jest ogłowienie stożków wzrostu pędów pomidorów, papryki i dyni. Z kolei w przypadku pomidorów ogłowić należy tylko odmiany wysoko-rosnące. Zabieg ten polega na wyłamaniu stożka wzrostu rośliny nad ostatnim kwitnącym gronem, pozostawiając nad nim 2 liście. Dodatkowo należy usunąć pędy boczne i dolne liście pomidora. Zabiegi te wykonuje się w czasie suchej, bezdeszczowej pogody.
Z kolei ogrodnicy posiadający plantację marchwi muszą obserwować ją pod kątem obecności połyśnicy marchwianki. A najlepszym rozwiązaniem na zapobieganie występowaniu tego szkodnika jest uprawa marchwi współrzędnie z innymi warzywami lub przyspieszając jej zbiór, tak aby larwy nie zdążyły się wgryźć do korzeni.

 

Ogródek ozdobny

Sierpień jest miesiącem, kiedy lato nabiera pełni a co za tym idzie w ogrodach obserwuje się obfite kwitnienie kwiatów, z których można tworzyć bukiety. Kierując się systematyką działań również w tym miesiącu nie wolno zapomnieć o przycinaniu żywopłotów, zarówno iglastych, jak i liściastych. Oprócz tego można zająć się przygotowaniem podłoża pod rośliny cebulowe a w związku z tym należy pamiętać, aby było przepuszczalne. Oprócz tego w sierpniu warto podzielić byliny kwitnące wiosną i wczesnym latem jak np. kosaćce, goździki a także liliowce. Z kolei zabiegi pielęgnacyjne na rabatach polegają na spulchnianiu ziemi oraz odchwaszczaniu i podlewaniu roślin w razie potrzeby. Dodatkowo warto pamiętać o regularnym usuwaniu przekwitłych kwiatów. Przez cały miesiąc w zależności od dyspozycji czasu można dokonywać dzielenia i rozsadzania kęp liliowców, maków, oraz roślin rozłogowych takich, jak fiołki, floksy, zawciągi nadmorskie, czy żagwiny. A oprócz tego można wysadzać bratki, niezapominajki, czy malwy a także dzwonki ogrodowe i stokrotki. Warto pamiętać, że pierwsza polowa miesiąca jest dobrym momentem na wysadzenie zimowitów, które zakwitną jesienią oraz białych lilii, przebiśniegów, czy krokusów, które to posłużą jako ozdoba ogrodu w przyszłym sezonie.
Warto pamiętać także o tym, by spulchnić wierzchnią warstwę ziemi w skrzynkach balkonowych, która w wyniku podlewania roślin staje się zwarta i ubita. Należy robić to ostrożnie, aby nie uszkodzić korzeni roślin znajdujących się niżej. Na liściach roślin rosnących pod osłonami przeciwdeszczowymi często osiada kurz. Aby się go pozbyć należy delikatnie spryskać rośliny te wodą, a jeżeli nie lubią one zraszania, kurz osiadający na liściach należy zdmuchnąć lub delikatnie oczyścić szczotką z miękkim włosem. Oprócz tego warto przyciąć zbyt wybujałe pędy kwiatów na balkonach i tarasach, dzięki czemu rośliny będą mogły zakwitnąć ponownie bardziej bujnie. Jeśli chodzi o trawniki, to sierpień jest miesiącem, gdy oprócz kontynuowania zabiegów pielęgnacyjnych, jak strzyżenie i podlewanie darni, warto pamiętać o zakończeniu go preparatami azotowymi. W tym miesiącu można już natomiast wysiać na trawie nawozy jesienne niezawierające azotu, za to bogate w inne składniki pomagające przygotować trawnik do zimy.

 

Kalina Brzozowska