Prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego jest niezbędne do właściwego rozwoju naszego psa. Aby przewód pokarmowy funkcjonował prawidłowo pies powinien otrzymywać 2-3 posiłki w ciągu doby.

Dieta powinna być urozmaicona i zbilansowana.

Zwierzę powinno otrzymywać odpowiednią dawkę ruchu oraz stały dostęp do świeżej wody. Każdy z odcinków, zaczynając od jamy ustnej a kończąc na jelicie grubym, ma swoje określone funkcje które musi spełniać by cały przewód pokarmowy funkcjonował prawidłowo. Jama ustna służy pobieraniu pokarmu, jego wstępnej obróbce mechanicznej oraz wstępnemu trawieniu. Przełyk jest drogą transportu pokarmu do żołądka, gdzie ulega on dalszemu rozdrobnieniu i trawieniu. Dalej pokarm trafia do jelita cienkiego, gdzie kontynuowane są procesy trawienia przy pomocy enzymów wydzielanych przez trzustkę oraz kwasów żółciowych pochodzących z wątroby i rozpoczyna się wchłanianie substancji odżywczych. Jelito cienkie przechodzi w jelito grube zakończone odbytem, w którym to dochodzi do wchłaniania wody oraz zagęszczania niestrawionych resztek pokarmowych. W zależności od tego, w którym odcinku przewodu pokarmowego dojdzie do patologii, możemy obserwować różnego rodzaju zaburzenia.

Najczęściej obserwowane objawy wynikające ze schorzeń przewodu pokarmowego to: 

• brzydki zapach z jamy ustnej,
• brak apetytu lub nadmierny apetyt,
• utrata masy ciała,
• ból brzucha,
• wymioty,
• biegunka,
• zaparcia,
• krew lub śluz w kale,
• powiększenie obrysu jamy brzusznej.

To że pies odczuwa ból można poznać po tak zwanej podkasanej postawie gdy pies ma wciągnięty, twardy przy dotyku brzuch i wygięty do góry grzbiet. Czasem chore zwierzę popiskuje, dyszy, turla się, jest osowiałe lub pobudzone. Gdy zaobserwujemy takie objawy u naszego psa należy niezwłocznie udać się z nim do lekarza weterynarii, aby ten zbadał zwierzę, postawił rozpoznanie oraz wdrożył odpowiednie leczenie. Niekiedy do postawienia prawidłowej diagnozy niezbędne są badania dodatkowe, takie jak:

• badanie krwi,
• badanie kału,
• USG jamy brzusznej,
• zdjęcie RTG
• badanie endoskopowe.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za wizytą u lekarza weterynarii jest to, iż objawy z przewodu pokarmowego nie zawsze muszą wynikać bezpośrednio z chorób z nim związanych. Wymioty mogą się pojawiać np. podczas gorączki, przy ropomaciczu czy przy chorobie nerek.

Zaparcia mogą być wynikiem chorób prostaty lub zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Biegunki mogą być np. wynikiem problemów behawioralnych. Pamiętajmy, że im szybciej rozpocznie się prawidłową terapię, tym większa szansa na jej powodzenie, szybsze dojście do zdrowia pupila, a tym samym niższe koszty. Nie warto zatem zwlekać z zabraniem zwierzęcia do przychodni weterynaryjnej szczególnie, że takie zaniedbanie może się zakończyć nawet śmiercią. Nigdy nie należy też podawać na własną rękę zwierzęciu leków stosowanych w medycynie ludzkiej bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Należy pamiętać, że niektóre z nich są dla psa toksyczne i ich podanie może zakończyć się nawet śmiercią zwierzęcia. Schorzeń przewodu pokarmowego mamy całą gamę.

Najczęstsze z nich to:

– alergia/nietolerancja pokarmowa, np. przy nagłej zmianie diety, przy nieodpowiedniej, źle zbilansowanej diecie

– zatrucie w przypadku, gdy zwierzę zje coś toksycznego lub starego. Należy pamiętać, że psu absolutnie nie wolno dawać starego czy spleśniałego jedzenia. Psy, które na spacerach zjadają śmieci należy wyprowadzać w kagańcu fizjologicznym umożliwiającym otwarcie pyska i zianie.

– zapalenie żołądka/jelit na tle infekcji bakteryjnej, wirusowej (np. parwowiroza) lub grzybiczej

– zarobaczenie – u psów należy raz na 4-6 miesięcy wykonać badanie kału w kierunku obecności pasożytów i w razie potrzeby dać leki przeciwpasożytnicze. Zarobaczenie może być bezobjawowe, może powodować ból brzucha, wymioty, biegunki, zaparcia, krew w kale, utratę masy ciała. Bardzo często obserwowane u szczeniąt.

– ciało obce w przewodzie pokarmowym np. fragment zabawki, patyka, kamień czy fragment kości. Pamiętajmy, tych ostatnich nie wolno podawać psom. Bardzo często prowadzą do zaparć i nierzadko są przyczyną perforacji ściany przełyku, żołądka lub jelit.

– upośledzone wchłanianie

– zespół jelita drażliwego, szczególnie u psów żyjącym pod wpływem stresu. Pojawiają się nawracające biegunki, kał z domieszką śluzu, czasem wymioty i ból brzucha.

– ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki

– przyczyną może być nieodpowiednia dieta, zakażenia, niektóre leki. Objawy mogą są niespecyficzne. Może pojawić się brak łaknienia, wymioty, apatia, biegunka, ból brzucha, czasami również gorączka.

– zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki

– niedobór enzymów trzustkowych. Często spotykana u owczarków niemieckich i owczarków szkockich collie. Objawy to przewlekłe biegunki, kał przypomina krowi placek, jest tłusty i często o szarym lub jasnym zabawieniu. Niekiedy można w nim zaobserwować niestrawione fragmenty pokarmu. Z uwagi na upośledzone wchłanianie składników pokarmowych, psy mają duży apetyt, tracą na masie, mają matową sierść, są osłabione.

– zapalenie wątroby lub dróg żółciowych

– owrzodzenie ściany żołądka lub jelit

– rozszerzenie i skręt żołądka

- nagły, często śmiertelny stan, dotykający przede wszystkim psy ras dużych. Należy unikać karmienia psów dużymi porcjami pokarmu oraz wystrzegać się aktywności fizycznej po posiłku. Podczas rozszerzenia a potem skrętu żołądka u psa dochodzi do powiększenia obrysu brzucha, silnej bolesności, często też do tzw. pustych wymiotów, bez treści pokarmowej. Gdy zaobserwujecie
państwo takie objawy należy natychmiast zabrać psa do lekarza weterynarii.

– wgłobienie jelita
– przełyk olbrzymi
– przebudowa nowotworowa

Niestety wszystkie schorzenia układu pokarmowego charakteryzują podobne objawy kliniczne. Dlatego właśnie wizyta u lekarza i wykonanie odpowiednich badań jest kluczowe dla skuteczności terapii. Posiadając lub nabywając psa konkretnej rasy warto dowiedzieć się, czy mają one predyspozycje do wystąpienia pewnych schorzeń. Pamiętajmy, że zdecydowanie łatwiej i korzystniej dla naszego psa oraz taniej jest zapobiegać, niż potem leczyć.

Agnieszka Siedlecka