Szakal złocisty pojawił się w Polsce około pięciu lat temu. Trudno oszacować jego liczebność w naszym kraju, ale już dziś wiadomo, że stanowi on zagrożenie dla dzikiej fauny oraz zwierząt hodowlanych.

Szakal złocisty, czyli kuzyn wilka

Szakal złocisty jest gatunkiem drapieżnika należącego do rodzaju wilków, największym przedstawicielem szakali i jedynym, który występuje poza kontynentem afrykańskim. Największą populację tych drapieżnych ssaków spotkać można w południowej części Azji oraz w południowej i wschodniej części Europy. W roku 2015 zarejestrowano obecność tych zwierząt także w Polsce.

Czym żywią się szakale złociste?

Te drapieżne ssaki są w zasadzie wszystkożerne. Polują na to, co uda im się złowić. Najczęściej żywią się jednak drobnymi gryzoniami, zającami, ślimakami, ale także niewielkimi ptakami w tym ptactwem wodnym. Nad wyraz często notuje się ataki szakali złocistych na zwierzęta gospodarskie. Ich łupem padają warchlaki, koźlęta jagnięta czy owce, ale także większe zwierzęta takie jak cielęta – dzieje się tak w przypadku, gdy szakale utworzą watahę. Wielokrotnie zdarzały się też ataki na pasy i koty. Te drapieżniki, z roku na rok odpowiadają za coraz większe szkody wyrządzane w polskich gospodarstwach.

Jak odróżnić szakala złocistego od wilka?

Szakal złocisty ma szorstkie futro o złotym umaszczeniu, które zazwyczaj przechodzi w ciemniejsze odcienie brązu u dołu łap. Większość osobników osiąga między 90 cm, a 1 m długości i od 40 do 50 cm wysokości. Szakale złociste ważą od 7 do 15 kg, przy czym samce są większe od samic o około 10-15 procent. Podobieństwem szakala złocistego do wilka jest kształt czaszki, który jest tu zdecydowanie bardziej zbliżony właśnie do wilka szarego lub kojota niż innych szakali.

Wilk szary występujący w naszym kraju znacznie różni się jednak od swojego mniejszego kuzyna. Dorasta do nawet około 90 cm wysokości w przypadku samców i 75 cm w przypadku samic. Samce ważą od 45 do 60 kg, a samice od 30 do 50 kg. Zwierzęta te maja również odmienne umaszczenie. Ich sierść może być szara, brązowa, czarna lub biała.

Szakal złocisty problemem na Węgrzech

Dużo wcześniej niż w Polsce szakal złocisty zadomowił się na Węgrzech, gdzie dotarł już w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Jeszcze w roku 2004 jego populacja w tym kraju wynosiła 3 tysiące osobników, ale już dekadę później ten ekspansywny gatunek zwiększył swoją liczebność do 10 tys. sztuk. Dziś Węgrzy szacują, że w ich kraju poluje około 15 tys. szakali. Rocznie na Węgrzech odławia się około 2 tysięcy sztuk tej zwierzyny. Przyrost liczebności szakali, mimo prowadzonego odstrzału, świadczy o znacznej zdolności tego gatunku do powiększania populacji. Dzieje się tak, ponieważ ciąża tych zwierząt jest krótka i trwa około 63 dni. W jednym miocie na świat przychodzi natomiast od dwóch do czterech młodych.

Szkody spowodowane przez szakala złocistego na Węgrzech

W wyniku ataków szakali złocistych na zwierzęta hodowlane na Węgrzech tamtejsi rolnicy rokrocznie notują wyższe straty spowodowane obecnością tych drapieżników. W samym tylko 2018 roku szakale odpowiedzialne były za szkody w wysokości niemal 3 mln złotych. Złożyły się na to w szczególności ataki na owce, jagnięta oraz warchlaki.

Szakal złocisty problemem w Polsce

W związku z wciąż rosnącą populacją szakala złocistego w kraju nasi rolnicy zaczęli odnotowywać liczne ataki na zwierzęta gospodarskie. Mieszkańcy wsi szacują, że obecnie szakale mogą powodować większe straty niż ataki watah wilków, które rocznie odpowiadają za szkody w wysokości około 1,2 mln złotych. Ogółem straty powodowane przez gatunki chronione w Polsce wynoszą około 24 mln zł w skali roku.

Zgoda na odstrzał szakali złocistych w Polsce

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 31 lipca 2017 r., w Polsce od 1 sierpnia 2019 r. można polować na szakala złocistego. Ówczesny minister środowiska wydał zgodę na odstrzał tych drapieżników w związku z zagrożeniem jakie stanowią one dla rodzimej dzikiej fauny oraz dla gospodarstw rolnych. Myśliwi będą mogli odłowić w sezonie 1270 sztuk tej zwierzyny.

Szakal złocisty zagraża człowiekowi?

Choć szakale złociste stronią od kontaktów z ludźmi, to osaczone lub polujące w watasze, mogą okazać się agresywne. Do niecodziennej sytuacji doszło w styczniu w Gryfinie, gdzie do jednej z palcówek edukacyjnych przez uchylone drzwi dostał się szakal. Dzikie zwierzę zauważyła sprzątaczka, która uwięziła je w zamkniętej klasie. Do szkoły wezwany został łowczy, który odłowił zwierzę. Kobieta, która odkryła obecność szakala twierdzi, że zwierzę zachowywało się agresywnie. Drapieżniki coraz częściej podchodzą do zabudowań w poszukiwaniu łatwego pożywienia.

Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze przeciwko odstrzałowi szakali złocistych

Sprawą konieczności odławiania szakali zajęła się Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze. Aktywiści twierdzą, że myśliwi nie będą potrafili odróżnić szakala od wilka, co spowoduje szkody wyrządzone w inwentarzu drugiego z wymienionych zwierząt. Ekolodzy domagają się w związku z tym usunięcia szakala złocistego z listy gatunków łownych. Ministerstwo pozostaje jednak niewzruszone na apele organizacji, argumentując swoją decyzję szkodami, za które odpowiedzialni są ci ekspansywni kuzyni wilków.

PZŁ/jp/Fot. shutterstock